Ina Schrama laat Harry de Graaf en Sirwan uit Irak vertellen over hun oorlogsherinneringen. Hun ervaringen als kinderen toonden veel overeenkomsten.
Ina Schrama laat Harry de Graaf en Sirwan uit Irak vertellen over hun oorlogsherinneringen. Hun ervaringen als kinderen toonden veel overeenkomsten. Foto: Gerard Timmerman

Herinneringen oorlogskinderen

Texelaars die vertelden hoe zij als kind de geweldsexplosie tijdens de Russenoorlog meemaakten. Dodenherdenking kreeg er met de theatervoorstelling "Een Bombardement" vrijdag een dimensie bij.

Oorlog is voor de meeste Texelaars iets uit het verleden of iets dat zich ver van ons bed afspeelt. En dat is maar goed ook. Maar de vertellingen en herinneringen die donderdag na de herdenking in de bioscoop werden opgehaald, brachten het toch dichtbij. Zelfs al voor aanvang, toen op het doek foto's werden getoond huizen en boerderijen die tijdens de oorlog door de beschietingen in puin waren geschoten.

Harry de Graaf, één van de sprekers en nog een kleuter ten tijde van de Russenoorlog, herinnert hoe hij na de beschietingen door de straten van Den Burg liep, waar de straat was bezaaid met scherven van vernielde ruiten. Het beeld van huisraad in de kapotgeschoten huizen zou hem altijd bijblijven. Soortgelijke herinneringen vertelde Sirwan, die twee oorlogen had meegemaakt: Iran-Irak en Koerdistan-Irak. Hoe hij als kind tijdens een bombardement stiekem op het balkon kroop en zag hoe bommenwerpers hun lading lieten vallen. Hij vond het mooi vuurwerk, maar toen hij later op school hoorde dat zijn beste vriendje en zijn familie tijdens het bombardement waren gedood, realiseerde hij zich dat de bommen dood en verderf zaaiden.

Een indrukwekkend relaas van twee Texelaars die als kind op verschillende plekken oorlogsgeweld hadden meegemaakt en daarover aan de hand van vragen van Ina Schrama herinnering ophaalden die maar weinig van elkaar verschilden.

Ook Elly Heerschap vertelde hoe zij de Russenoorlog als kind had ervaren. Ze was er bij toen haar opa tijdens het bombardement door een granaatscherf in het hart werd getroffen en ter plekke overleed. Verdrietig was ook haar verhaal over een vriendin wier vader bij de SS zat. Toen haar ouders na de de oorlog waren opgepakt, kwam het vriendinnetje bij haar wonen. Maar toen ze tijdens het spelen onder een auto liep, overleefde ze dat niet. Haar moeder, die vast zat in Fort Erfprins, mocht onder begeleiding naar de begrafenis.

De in 2015 overleden Texelse verzetsman Huug Snoek stond er om bekend zwijgzaam te zijn over zijn oorlogsverleden. ''De waarheid zit hier''', wees de drager van het Verzetskruis ooit op zijn bovenkamer. Hij zou het allemaal op papier hebben gezet, maar nooit kwam daar iets van naar buiten. Tot donderdagavond kleinzoon Huug voorlas uit het dagboek van zijn opa. Hoe de kogels hem tijdens de Russenoorlog om de oren vlogen. Toen een Georgiër hem vroeg of hij angst voelde: "Ik weet het niet, maar smeer hem wel."

Indrukwekkende verhalen, afgewisseld door gedichten van Chris en Jamila en met muziek en dans. Dans van Lisette door Ellis, Myrthe, Eva, Marije en Fien. Martijn Dros zong een lied van Toon Hermans en Claudia Reij van Maarten van Roozendaal. Begeleid door onder andere Siebald van Breukelen en Lucas Thijssen. Het Artex Wereldkoor besloot met "De Wereld is van Iedereen".

Georganiseerd door Ina Schrama, Aris van Zeijlen, Cor van Heerwaarden en Sander Boschma en zeker voor herhaling vatbaar.

Afbeelding
Afbeelding