"Baarns Texels blijspel": echte Souwtje de Wijn bij de kringloop
Een Baarns-Texels blijspel in drie bedrijven. Zo omschrijft Texel-fan Ed Vermeulen uit Baarn "de kringloop van een kunstwerk: een echte Souwtje de Wijn, parel uit de Baarnse kringloopwinkel".
Het blijspel begint in 1998 in een kringloopwinkel in Baarn. "Verzamelplek van aardse zaken en herinneringen van oud tot soms bijna nieuw en alles wat daar tussen ligt. Ik keek rond in de goed gevulde boekenhoek op zoek naar dat ene ontbrekende boek voor mijn verzamelgebieden: (Baarnse) geschiedenis, scheepvaart en Nederlands Indië (Indonesië). Al snel had ik door dat er die bewuste dag niets van mijn gading te vinden was en we besloten naar huis te gaan.
Voordat wij langs de kassa weer naar buiten liepen, passeerden wij de bak met in- en niet ingelijste 'kunstwerken'. Vanuit mijn ooghoek zag ik iets dat mij bekend voorkwam: een op spaanplaat verlijmde, helaas nogal beschadigde, zwartwit foto van het witte kerkje van het pittoreske dorpje Den Hoorn op Texel.
Als laatste pakte ik uit de bak een verstofte, van een ietwat beschadigde lijst voorziene aquarel in verbleekte kleuren op stevig kartonachtig bruin papier van een dorpsgezicht op Den Hoorn, met als stralend middelpunt, het laat zich raden: het beroemde kerkje!
Het gezicht op Den Hoorn is min of meer gezien vanaf de boerderij van Willem Kikkert aan het Rommelpot, aan de rand van duinen net buiten het dorp. Ik ben geen kunstkenner, verre van dat, maar heb door de jaren heen wel een redelijk gevoel voor het herkennen van artistiek vakmanschap ontwikkeld, en bij het zien van dit kunstwerk wist ik het zeker: tekentalent en vakmanschap waren duidelijk volop aanwezig!
Thuis werden de kunstwerken aan een nader onderzoek onderworpen en ontdekten wij op de aquarel naast het jaartal 1948 ook een signatuur: Zwanenburg! Wie zich achter de naam Zwanenburg verschool was mij onbekend, maar het leek mij een niet al te moeilijke opgave om daar achter te komen.
Tijdens onze regelmatige, toen tweewekelijkse, bezoeken aan Texel, we verbleven op de (Houtvester) Boodtlaan, De Koog, was het een goede gewoonte om op de dag van aankomst, de vrijdagavond, bij onze buurman Guus Buijs, exploitant van Hotel De Branding, als gastspeler mijn biljartkunsten te vertonen bij DKC oftewel De Kleine Club.
Mijn onderzoek liep die avond op niets uit. Anders werd het de daaropvolgende zaterdagochtend toen onze Texelse huisbewaarder een bakkie kwam doen en bij het zien van de aquarel uitriep: 'Hé een Souwtje de Wijn, hoe kom je daar aan?"
Hij stak zijn licht op bij Het Open Boek: "Julia Timmer vroeg of ik wist van het bestaan van het in 1980 in eigen beheer uitgegeven boekje 'Souwtje de Wijn, leven en illusies van een Texels kunstenares'. Ik kende het boek bij naam, had het ooit ingezien maar het ontbrak in mijn Texelbibliotheek. 'Het is uitverkocht, misschien hebben we nog een exemplaar, zo ja dan is die voor jou'. Later die dag: 'Met Julia van Het Open Boek. We hebben nog één exemplaar van het boekje over Souwtje de Wijn. Het ligt voor je klaar'.
Bladerend door haar leven kwam ik er achter dat Souwtje op 28 oktober 1888 was geboren in het Texelse vissersdorp Oudeschild. Haar ouders waren Teunis de Wijn en Trijntje Zwanenburg (!). Ook werd duidelijk dat in haar moeders familienaam het geheim van de signatuur verborgen lag.