Lichaam gemaakt om te bewegen
"Een mooi vak, ik heb het altijd met plezier beoefend en ben blij dat dat patiënten al die jaren vertrouwen in me hebben gehad." Na 37 jaar neemt fysiotherapeut Henk de Steur (61) van de Praktijk voor Fysiotherapie en Beweging deze week afscheid.
"Kom je hier werken?", vroeg een vriendin van echtgenote Ank aan fysiotherapeut Henk de Steur uit De Haag, toen nog bezig aan zijn opleiding. Er was aan de Schoorwal net een nieuw centrum gebouwd, een mooie kans om op Texel aan de slag te gaan, het eiland waar het stel tijdens vakanties verknocht aan was geraakt. Maar toen de open sollicitatie geen reactie opleverde, ging hij elders aan de slag. Hij was er al lang en breed aan het werk, toen er een telefoontje vanaf Texel kwam. Of hij nog interesse had? Zo belandde hij alsnog in de praktijk met Fred Krijnen, Joop Steenvoort en Leo Hofland.
Het was 1981, andere tijden, ook in de fysiotherapie. Patiënten werden toen nog doorverwezen via de huisarts. Van een van de huisartsen hoefde De Steur geen patiënten te verwachten. "Want je bent al de zesde fysiotherapeut op Texel." Dat moeten er nu tussen de dertig en veertig zijn. "Je had toen een heel andere groep patiënten. Veel mensen met longklachten. Door op de borst te kloppen kwam het slijm makkelijker los. Door medicatie en andere technieken nu achterhaald. Manuele therapie was toen in opkomst. Ik ben de opleiding gaan volgen, maar ben afgehaakt omdat ik het toen te dogmatisch vond. Als de klacht niet in het protocol pastte, dan moesten het wel mentale problemen zijn." Voor De Steur is het zonneklaar dat er een interactie is tussen lichaam en geest. "Als je ergens aan denkt, dan gebeurt er iets in je lichaam. Toen mijn vrouw net bevallen was en aan de baby dacht, begon bij haar de melk te lopen. Of als je langdurig boos of angstig bent, dan verandert er iets in je lijf. Onze geest beïnvloedt ons lichaam en ons lichaam beïnvloedt onze geest. In mijn werk, bijvoorbeeld bij hyperventilatie, maak ik onder meer gebruik van psychosomatiek. Ontspanningstherapie en –oefeningen. Daardoor ervaren mensen dat het ook anders kan. Neem diabetes. Het komt zelfs voor dat mensen dankzij therapie van de medicatie af raken. " Een aanpak waarmee hij in de beginjaren niet hoefde aan te komen. "Ook huisartsen moesten er aan wennen, maar nu is het gewoon. Mijn dochter, ook fysiotherapeut, studeert Gezondheidswetenschappen, maar heeft als minor (verdieping) Boeddhisme in haar opleiding.
"Het vak is leuker geworden in de loop der jaren, de kennis groter en beter onderbouwd. Vroeger was je meer het verlengstuk van de huisarts, nu komen mensen rechtstreeks. Vroeger voornamelijk knie-, rug- en nekproblemen, de indicatie voor fysiotherapie is veel breder geworden. Denk aan psychosomatische klachten, bekkenproblematiek, COPD, diabetes, etc. Wij werken hier nu met zes therapeuten, met naast algemene fysiotherapie, ieder met eigen specialisaties: manueel en schouders, chronische pijn, bekkenproblemen, training, accupunctuur, arbeidsfysiotherapie en psychosomatiek." Nog een verandering: "Als je voorheen iemand niet had aangeraakt, had je hem of haar niet behandeld. De fysiotherapeut van nu behandelt niet alleen, maar is ook coach."
Over aanraken gesproken. "We hebben in de loop der jaren geleerd daar preciezer mee om te gaan. Eerder begon je gewoon, nu leggen we veel meer uit en als de situatie daar om vraagt, zoals bij angstklachten, vragen we toestemming. En als we bij iemand met kaakklachten via de mondholte behandelen, dan moet de patiënt eerst een formulier ondertekenen. De dossiervorming is enorm gegroeid. Deels nuttig, maar vaak overbodig. Al dat papierwerk maakt het vak weer minder leuk. Het is te ver doorgeschoten, gelukkig zie je al een kentering ontstaan."
Andere tijden, andere inzichten. "Het lichaam is gemaakt om te bewegen. Veel aandoeningen komen door gebrek aan beweging of eenzijdig bewegen. Als ik een advies mag geven: blijf bewegen. Forceer niet, maar doe wat je kunt. Als je blijft bewegen, dan stimuleer je de lichaamsfuncties. Trek je jas aan en ga naar buiten. Mensen kampen door allerlei oorzaken met veel onrust en prikkels. Het is beter de aandacht naar binnen te richten, dat brengt rust." De fysio-wereld kende veel verschuivingen, maar de samenwerking met collega Gerard Arkenbout bleef altijd hecht. "Je moet elkaar wat gunnen."
De Steur, die binnen de praktijk Praktijk voor Fysiotherapie en Beweging wordt opgevolgd door Katinka Fortgens, neemt gelijktijdig afscheid met Else-Marijke den Os. De hand schudden kan tijdens de inloopochtenden op 1 en 2 februari van 8:00 tot 13:00 uur. (Else-Marijke alleen op vrijdag).
Vak leuker geworden, de kennis groter en beter onderbouwd