"Knelpunten zijn niet
alleen op te lossen"
Alsof burgemeester Uitdehaag terugviel in zijn oude vak als planoloog liet hij in zijn nieuwjaarsrede trends en ontwikkelingen de revue passeren. Opvallende was dat de "BV Texel" na de marine de tweede werkgever van Den Helder is. Een bloemlezing.
"Texel heeft er in 2017 50 inwoners bijgekregen. Dat is wel allemaal 'import': de 'eigen bevolking van ons eiland nam zelfs iets af. Een kwart van de Nederlandse gemeenten heeft te maken met afname van de bevolking in 2017. De groeigemeenten bevinden zich in en direct rond de randstad. De verhouding Texelaars en 'import' verandert ten gunste van de 'import'. Daarbij opgemerkt dat zowel overige Nederlanders als ook niet-Nederlanders zich meer op het eiland vestigen. De groep boven de 65 jr groeit, de groep tussen 18-65 neemt blijvend af. Texel telt meer vrouwen dan mannen, ik ben benieuwd naar de samenstelling van de nieuwe raad!
Deze analyse heeft gevolgen op wat langere termijn. In de eerste plaats zijn steeds minder Texelaars zelf actief op de arbeidsmarkt. Dit terwijl de groei van de economie en in het bijzonder van het aantal toeristen de komende jaren zal voortduren. Dat kan niet anders dan leiden tot een nog nijpender arbeidsmarkt. Daarbij bestaat het risico op 'extra schaarste' en daarmee het stijgen van de prijzen en/of het onder druk komen van kwaliteit. Steeds meer overkanters zullen hier werk vinden of dagelijks reizen. Nu al bijvoorbeeld is de 'BV Texel' na de marine, de tweede werkgever van de gemeente Den Helder. Een beeld dat, op basis wat ik zo-even zei, zich niet beperkt tot Texel en naar mijn idee dan ook niet alleen hier opgelost kan worden.
Een ander gevolg hiervan, is dat de bedrijfsopvolging in verschillende sectoren, waaronder landbouw en visserij, goed in de gaten gehouden moet worden. Op dit moment lijkt dat nog redelijk voor elkaar zo ik begrijp en natuurlijk is er sprake van schaalvergroting, maar het zou jammer zijn als door een gebrek aan mensen dié identiteit van Texel verloren zou gaan.
Er komen ook andere vraagstukken op Texel af die hun invloed op onze toekomst hebben. Texel is de vijfde gemeente van Noord-Holland in landoppervlak, de tweede in totaaloppervlak...maar staat op plek 39 van de 48 als het gaat over het aantal inwoners. Veel nog kleinere gemeenten hebben al besloten samen te gaan, of zitten in een al dan niet vrijwillig traject daartoe, of zijn er volgens mij op de achtergrond mee bezig. Mijn verwachting is dan ook dat Texel over 10 jaar in inwonertal de kleinste van Noord-Holland zal zijn.
Rijk en provincie zullen meer taken van ons als gemeente vragen als ware we 50.000 inwoners; de grootte van een dan gemiddelde gemeente. Ik zei al iets over de vergrijzing, daarbij komt dat het gemeentelijke werk (inclusief bestuurders) gedaan moeten worden terwijl de 'vijver waaruit gevist kan worden' kleiner wordt.
Kern van het pleidooi is dat er weliswaar Texelse oplossingen nodig zijn voor deze vraagstukken, maar dat veel oorzaken breder liggen dan alleen op Texel en bovendien niet tijdelijk van aard zijn. Hoewel steeds er vaker aandacht is voor de bestuurlijke- en bevolkingsontwikkeling en -samenstelling in ons land, wordt in veel gebieden nog onvoldoende rekening gehouden met de gevolgen ervan. Ik ben er allerminst van overtuigd dat gemeentelijke opschaling de oplossing is voor dit vraagstuk. Dat betekent dus dat samenwerking wel noodzakelijk is!"