Orgel in de etalage
Wat gaat er gebeuren met het Proper-orgel? Het orgel verhuisde in 2008 op initiatief van Charles Janko vanuit Oosterend naar het orgelatelier aan de Witteweg in Den Hoorn. Nu Janko is overleden is, zoekt men een nieuwe toekomst voor het orgel.
De verhuizing van het orgel in 2008 had veel om het lijf. Orgelmaker Sander Booij uit Woudenberg was wekenlang in de weer met de 760 pijpen van het kerkorgel uit de voormalige gereformeerde kerk in Oosterend, nu de Peperhof. Stuk voor stuk had hij ze in handen om de klankkleur aan te passen aan het atelier van Charles Janko in Den Hoorn.
Het geluid van het Proper orgel dat in 1908 is gebouwd, was goed. Duidelijk en imposant, schreef deze krant bij de officiële ingebruikname. 2008 was het jaar van het Religieus Erfgoed en dit initiatief sloot daar mooi bij aan, verwoordde Herman Bakker, penningmeester van de Stichting Orgelfront. Ook passend binnen de culturele ontwikkeling, zoals beschreven in het Loodsenplan. De verhuizing kostte bij elkaar €17.500,-. Janko, organist, pianist, dirigent en beeldend kunstenaar, wilde er concerten geven en had er andere plannen mee, zoals het muzikaal begeleiden van stille films. Concerten werden er inderdaad periodiek gegeven, maar het nam nooit de vlucht waarop was gehoopt. Na het vertrek van Janko van het eiland, die op 12 oktober jl. in zijn woning in Amsterdam plotseling overleed, werd dit nog moeilijker. Culturele concerten in Den Hoorn hebben zich verplaatst naar het Hoornder kerkje, voor een levensvatbare concertcyclus biedt het bescheiden orgelatelier te weinig plaats aan bezoekers.
Dyo Wassink gaf er een keer of acht concerten. Hij omschrijft het elektro pneumatische orgel als een curieus instrument, boeiend en kwalitatief goed, maar dat in de akoestiek van het atelier niet optimaal tot zijn recht komt, zoals bijvoorbeeld in een kerkgebouw. Dat het vochtig is in de schuur, is bovendien niet goed voor het behoud van het orgel. Financieel is er weinig perspectief, de kas van de Stichting Orgelfront is leeg. Na het overlijden van Janko is Herman Bakker als penningmeester nog het enige bestuurslid. Er is wel de werkgroep Orgelfront geformeerd, met naast Bakker ook Dyo Wassink en Cor van Heerwaarden, tevens huurder van het atelier.
De werkgroep heeft zich ten doel gesteld op zo kort mogelijke termijn, zelfs vóór 2018, duidelijkheid te hebben over de toekomstmogelijkheden van het orgel, liefst op het eiland. Mocht die er op Texel niet zijn, dan is ontmanteling van het orgel niet uitgesloten en verhuist het orgel mogelijk naar de overkant. In het jongste nummer van De Hoornder plaatste de werkgroep een oproep voor ideeën die tot het behoud van het orgel kunnen leiden.