Impressie van de rampoefening die maandagavond op de Waddenzee werd gehouden, waarbij een brand op de TX10 werd nagebootst.
Impressie van de rampoefening die maandagavond op de Waddenzee werd gehouden, waarbij een brand op de TX10 werd nagebootst. Foto's Willem Sangers

Rampoefening kent hoge moeilijkheidsgraad

Pikkedonker, rook, vuur, wind, een stevige deining en kermende slachtoffers. Bepaald geen optimale omstandigheden om een brand aan boord van een rondvaartschip te bestrijden en gewonde passagiers en bemanningsleden te redden.

Een negen op de schaal van moeilijkheidsgraad tijdens de Search and Rescue Exercise (Sarex), een grootscheepse rampoefening maandagavond op en rond de TX10 Emmie, op de Waddenzee een stukje buiten de haven van Oudeschild. Nagebootst werd een situatie waarbij iemand vanaf de dijk een explosie op zee had gehoord. Het Kustwachtcentrum had kort contact gehad met de zwaar hoestende schipper, waarna het contact werd verbroken. Direct kwam een grootscheepse reddingsoperatie op gang. Een gecombineerde reddingoefening van KNRM en brandweer, waarbij meerdere boten van de KNRM Texel en de Joke Dijkstra van Den Helder en meerdere brandweerploegen in actie kwamen.

De redders en brandweerlieden, die vooraf niet wisten in wat voor situatie zij terecht zouden komen, hadden te maken met uitdagende omstandigheden. Duisternis, slecht weer en op de TX10 was geen verlichting. In menig situatie moesten ter plekke oplossingen worden gezocht. Optimalisering van de onderlinge coördinatie tussen brandweer en KNRM was hoofddoel, om zo de hulpverlening te verbeteren. De multi-discipliniare oefening vergde veel van de communicatie tussen zogeheten Coördinator Incident Schip, de On Scene Coördinator en SAR Liaison van de KNRM, schippers van de reddingboten, de officier van dienst en de bevelvoerders van de brandweer, de schipper van de TX10 de (nagebootste) Alarmcentrale en het(nagebootste) Kustwachtcentrum.

Brandweerlieden stapten in Oudeschild in boten van de KNRM. Redders brachten de brandbestrijders aan boord en evacueerden passagiers. Bijzonder aan deze oefening was voor de KNRM ook dat zij moesten zorgen dat de brandweer ook weer veilig van boord kon. Een belangrijke test ook voor de bemanning van rondvaartschepen de TX10 en de TX20. Veiligheid staat bij hen hoog in het vaandel, ook zij gingen uiterst serieus te werk en krijgen voor hun bereidheid belangeloos mee te werken alom lof toegezwaaid.

Een leerzame oefening in veel opzichten. Zo bleek bij het afzetten van de brandweer op de TX10 door de KNRM dat bij deze zeegang de ene reddingboot hiervoor meer geschikt is dan de andere. Aan boord werden hulpverleners geconfronteerd met gewonden, die ook nog eens verspreid waren over het hele schip. Geen echte gewonden, maar wel overtuigend gespeeld door Lotus-acteurs Geeske Schotanus en Esther Bakker, die door grimeurs van echte wonden en verband waren voorzien. Aspirant-leden van de brandweer waren eveneens in de rol van slachtoffer gekropen. Er waren ook drenkelingen, waarvoor poppen uit het water werden gevist. En voor reanimatie lagen er poppen in het ruim. Betrokken bij de oefening waren ook leerlingen van de Nautische College Den Helder, die aan boord eerste hulp verleenden aan slachtoffers en zo praktijkervaring opdeden.

De oefening was met name bedoeld voor vrijwilligers die niet eerder een soortgelijke oefening hadden meegemaakt. Arnold Boon van de KNRM, schrijver van het draaiboek. "De coördinatie tussen brandweer en KNRM verliep in goed en er was geen sprake van paniek. Sommige dingen gingen anders dan voorzien, maar ook dat is de praktijk. Tijdens de evaluatie na afloop hebben we er in alle openheid over gesproken en gekeken waar het nog beter kan." De vervolgoefeningen focussen op deze leerpunten waardoor de coördinatie en samenwerking tussen de verschillende hulpverleners op Texel op een nog hoger niveau komt. Dat een brand op zee niet denkbeeldig is, bewijst die op de Witte Zeehond, die in juni 2002 met dertig passagiers aan boord werd verwoest. Alle passagiers konden tijdig overstappen op de TX10.