Beeld uit een grijs verleden. Kinderen vermaken zich op Zeemansduin met een spelletje volleybal.
Beeld uit een grijs verleden. Kinderen vermaken zich op Zeemansduin met een spelletje volleybal. "Tante Li" Zeemand zwaaide er de scepter. Foto: Collectie Marijke van Essen

Zeemansduin ideale plek kinderen

"Juffrouw Zeeman, met de Tesselaar. We wilden graag eens een praatje met U maken over Uw kinderkamp. Komt het gelegen?" Het was juli 1959, twee jaar nadat "Tante Li" zoals Lijane Zeeman bekend stond, kindervakantieoord Zeemansduin nabij 't Licht van Troost had gesticht. "U is van harte welkom", nodigde ze de redactie uit voor een reportage.

Met haar ouders, die in de Dennen een vakantiehuisje hadden, en zus Margo kwam ze regelmatig op Texel. Ze hadden een grote interesse in de natuur, die haar vader, wiens roots op Texel zouden liggen, ook op schilderijen vastlegde. Lijane, geboren in 1924, doorliep de HBS en de Hotelschool. Ze werkte voor de Volkshogeschool, in Bergen en in Groningen. Daar waren ook de ouders van Seth Gaaikema, ze kon nadien smakelijk vertellen hoe ze met kleine "Setje" had gespeeld. Haar ouders stimuleerden het ondernemerschap. Zo kwam het dat ze Zeemansduin kocht en daar in 1957 een kindervakantieoord startte. Niet voordat ze het verplichte diploma "Erkend Veilig Thuis" had gehaald. Ze richtte zich op schoolreisjes, werkweken en er logeerden kinderen van ouders die in het buitenland vertoefden of wier ouders bij de Hoogovens of andere bedrijven werkten.

Er kwamen kinderen uit verschillende landen, uit Frankrijk, België, Duitsland en uit eigen land. Op de vraag van deze krant in 1959 hoe ze er toe was gekomen zich hier te vestigen, zei ze: "Wel het is hier "de" ideale plaats voor kinderen. Kinderen horen niet tussen grote mensen. Niet in de drukte, zij moeten vrijheid en ruimte hebben." Die was er zeker. "Geen auto of bromfiets is ons voorbij gesnord", schreef de krant. Haar seizoen liep van juni tot september. De school die er tijdens het bezoek van de krant bivakkeerde, verbleef er drie weken. Ze vertoefden in een oase van natuur. Ze neemt de krant mee naar een oude hooiklamp, waarin een valk een nest heeft gebouwd. "Daar liggen drie jonge valkjes."

Centraal op het terrein de "Zaal", met daarin een keuken, recreatie en slaapruimte. Maar de meeste kinderen sliepen in vaste tenten, die elk voorjaar werden opgezet. Daarvoor had ze zelf een soort vlonders ontwikkeld, zodat de strozakken waarop werd geslapen bij regen niet in het water lagen. Voor jongens en meisjes was er een aparte wasgelegenheid. De boot voer nog op Oudeschild, Zeemansduin – toen nog een stuk kaal duinlandschap – lag in een uithoek, maar wel midden in de natuur. Aan de rand van de Mokbaai. Het Molwerk was nog een zandpad, het verhaal wil dat Tante Li, als ze vanuit haar woonplaats Purmerend naar Texel kwam, er vanuit Oudeschild heen liep en zelf bagage meezeulde.

Kenmerkend voor haar sterke persoonlijkheid. Ze was uitermate zelfstandig en woonde tot januari van dit jaar nog zelfstandig. Levenslang vrijgezel, met een uitgesproken karakter. "Ze leefde sober, ze mocht je of ze mocht je niet", vertelt Marijke van Essen uit Zaandam, die haar nalatenschap beheert. Zij en haar man Evert zijn al tientallen jaren bevriend met haar. Ze was op zichzelf, maar niet eenzaam. Ze las veel en spelde de krant. Ze had zo ongeveer het langstdurende abonnement op de NRC. Begaan met de natuur, die ze ook determineerde. Ze was geïnteresseerd in sterrenkunde, maar volgde ook de mondiale ontwikkelingen op de voet. Professor De Jager kwam op de verjaardag, maar ook een letterkundige kon er de discussie aangaan over het Texels dialect. Ook een vrouw van tradities. Op het kamp werd destijds elke morgen de vlag gehesen, wie teveel lawaai maakte kon vertrekken. Op Zeemansduin heerste rust.

Kinderen spraken haar aan als "Juffrouw Zeeman", alleen wie haar wat beter leerde kennen, mocht "Tante Li" zeggen. Duizenden hebben er gelogeerd. Ze nam de jeugd mee de natuur in en zette educatieve speurtochten uit van het ene plantje naar het andere. Velen bewaren mooie jeugdherinneringen aan Zeemansduin, kinderen vergaten haar nooit. Zo kon het gebeuren dat ze tijdens een verblijf in Frankrijk werd herkend door een Fransman die als kind bij haar had gelogeerd. Ze had hulp van leiders, die ze veelal rekruteerde op de kweekschool, waar studenten voor een baan in het onderwijs werden opgeleid. Toen ze op leeftijd kwam, stopte ze met het kindervakantieoord en de camping en beperkte ze zich tot de verhuur van enkele vakantiehuisjes. Mede dankzij hulp van velen die haar een warm hart toedroegen kon ze er tot op hoge leeftijd blijven wonen.

Lijane Zeeman vrouw met uitgesproken karakter