Erfgoed hot item op Texelse Archeologiedag
Groeiende belangstelling voor ons historisch erfgoed. Onder Texelaars, zoals is af te leiden uit de drukte op de Dag van de Texelse Archeologie die zaterdag werd gehouden in De Wielewaal. Maar ook bij de provincie. In De archeologische kroniek van Noord-Holland 2016 zijn meer dan vijftig pagina's aan Texel gewijd.
De uitgebreide presentatie in De Waal was het resultaat van een samenwerking tussen meerdere organisaties die zich elk op eigen wijze met archeologie bezighouden. De gemeente, Duikclub Texel en Stichting Texels Museum, in het bijzonder Kaap Skil. En ook groep Atlantik Wall Texel was aanwezig met spullen die in en rond de bunker van Texla waren gevonden. Archeologen en (duikende) amateurarcheologen presenteerden vondsten en vertelden over hun onderzoek. Alle onderwerpen van de Texelse archeologie kwamen aan bod: van de prehistorie tot de middeleeuwen, de VOC-tijd en de Tweede Wereldoorlog.
Burgemeester Uitdehaag sprak bij de opening lovende woorden over de samenwerking, die had geleid tot deze dag. Als het aan Gemeentelijk Archeoloog Michiel Bartels ligt krijgt de archeologiedag over twee jaar een vervolg.
Een samenwerking die tot voor kort bepaald niet vanzelfsprekend was. Er was veel discussie over wie welke taken uitvoerde, hoe, waar en wanneer. Een aantal ontwikkelingen hebben er toe geleid dat er nu veel meer samen op wordt getrokken. Ironisch genoeg met name bezuinigingen bij het Rijk, waardoor de landarcheologie, die voorheen bij het Rijksdienst voor Oudheidkundig Bodemonderzoek lag en op zee het NISA met Arend Vos, in het slop raakte.
Ook amateurduikers, met name de Duikclub Texel, hebben al heel wat wrakken in kaart gebracht en spullen van de Waddenzeebodem naar boven gehaald. Met als grootste blikvanger de jurk uit het Palmhoutwrak. Deze spraakmakende historische vondst die tot in de verste uithoeken in de media kwam, zette een aantal ontwikkelingen in gang. Vanuit de gemeente kwamen drie initiatieven op gang: het laten begeleiden van Duikclub Texel, in het belang van gestructureerd onderzoek naar en documentatie van de wrakken op de zeebodem. Hiervoor is samenwerking gezocht met Archeologie West-Friesland. Ten tweede is begonnen met inventarisatie van gegevens bij diverse duikende organisaties, op Texel en aan de overkant. Over vondsten en over wrakken. Hieruit kwam een tamelijk incompleet beeld naar boven. De inventarisatie betrof ook actueel beleid over de Waddenzee. Grootste knelpunt is de winning van schelpen. Het Rijk heeft toestemming verleend voor het ontgronden van oude schelpbanken. Dit is echter nadelig voor de aanwezige wrakken. Zorgen ook over de vergunningen die zijn verleend voor zogenaamde Mossel Zaadvang Installaties (MZI's) in de Waddenzee. De palen veroorzaken "kraters" in de zeebodem en hebben een negatieve invloed op het duurzaam behoud van wrakken.
Derde actiepunt is het maken van een archeologische wrakkenkaart van de Texelse Waddenzee, inclusief de Razende Bol. Complicatie daarbij is onder meer de toepassing van verschillende archeologische meetsystemen, onnauwkeurigheid van metingen, doublures, etc. Bedoeling is binnenkort een Texels Wrakken Informatie Systeem te hebben over alle scheeps- en vliegtuigwrakken en andere cultuurhistorische elementen.
Deze en andere informatie over archeologie op Texel wordt beschreven in de kroniek, met daarin ook een hoofdstuk over de Verdronken Dijk van Texel, op de zeebodem ten oosten van 't Horntje, uit de achttiende eeuw, die tijdens een storm in 1792 in de diepte verdween. Maar de restanten liggen nog altijd op de zeebodem.
De kroniek is te downloaden via de website van de provincie.