De Texelse kraamverzorgenden: Op de voorgrond jubilarissen Erica Pronk, Caroline Eelman en Tiny Betsema.
De Texelse kraamverzorgenden: Op de voorgrond jubilarissen Erica Pronk, Caroline Eelman en Tiny Betsema. Foto: Jeroen van Hattum

Duizenden baby's op Texel in handen gehad

Gezamenlijk moeten ze inmiddels duizenden Texelse baby's in handen hebben gehad en in de eerste dagen na de geboorte van zorg hebben voorzien.

Acht Texelse kraamverzorgenden telt De Kraamzorg, een landelijke organisatie voor kraamzorg waar ook Texel onder valt. Drie van de acht vierden afgelopen week een jubileum en daar werd bij stilgestaan op het kantoor van De Kraamvogel in Alkmaar.

Tiny Betsema uit Oosterend is liefst veertig jaar actief als kraamverzorgende. Erica Pronk uit De Cocksdorp en Caroline Eelman uit Oudeschild vierden beiden hun 25-jarig jubileum. De jubilarissen werden in Alkmaar in het zonnetje gezet. Verloskundige Theda Niehoff was daar ook bij, verloskundige Petra Kolkman bleef op het eiland voor het geval zich een bevalling zou aandienen.

De Texelse kraamverzorgenden vormen met elkaar al jarenlang een vaste en hechte groep. Ze regelen onderling wie wanneer dienst heeft en zitten een keer in de zoveel tijd om tafel om gezamenlijk het werk door te nemen. Naast de drie jubilarissen gaat het om Deborah Singer, Rina Daalder, Dia Maat, Lianne Blauw en Corinne Gombert.

Tiny Betsema begon veertig jaar geleden als kraamverzorgende met een opleiding van twee jaar op een internaat in Aerdenhout. "Daar moest je destijds nog voor solliciteren om aangenomen te worden. Je leerde het vervolgens in de praktijk bij mensen thuis. De begeleiding kwam kijken hoe je het deed." Caroline Eelman en Erica Pronk volgden beiden in Den Helder een MBO-opleiding voor zorg aan baby's, ouderen of mensen met een beperking. Beiden wisten al van jongs-af-aan dat ze in de kraamverzorging wilden. Bij Caroline kwam het nadat ze een keer een schort van Tiny (haar tante) had aangetrokken en mee mocht helpen. Erica wist het ook al op de lagere school.

De zorg voor moeder en kind staat voorop tijdens de acht dagen die een kraamverzorgende over het algemeen in een gezin meedraait. Het gaat erom om moeders - vooral als het de eerste is - te leren hoe met het kind om te gaan. "Ik zeg altijd dat de gebruiksaanwijzing samen met de placenta wordt weggegooid", vertelt Deborah Singer tijdens een bijeenkomst van de Texelse kraamverzorgenden. "Je moet dus elke keer zelf ontdekken hoe het allemaal werkt bij je baby."

De zorg varieert van omgang met (borst)voeding, het herkennen van geluidjes en bijvoorbeeld het wassen van een baby. "We gaan meerdere keren per jaar op bijscholing om bij te blijven in de zorg."

Met smaak wordt teruggekeken op de tijd dat er nog geen mobiele telefoon was. Een kraamverzorgende die op wacht zat, moest altijd telefonisch bereikbaar zijn om meteen op pad te kunnen gaan, dus de telefoon moest altijd in de buurt zijn. Tiny: "Op een gegeven moment had ik een telefoonsnoer van twintig meter lang in huis." De semafoon bood al meer bewegingsruimte en in 1999 kregen ze allemaal een mobiele telefoon. "Dat was toen echt een verrijking."

De drie jubilarissen maakten ook nog mee dat de huisartsen in plaats van verloskundigen bevallingen deden. Volgens Erica was het wennen toen zij 's nachts met een huisarts op pad was die tijdens de weeën klaarwakker was, maar tussendoor de ogen even dicht deed. "Dat voelde raar, maar ik heb later geleerd dat dat bewust was en rust bood tijdens een bevalling." Het beroep vergt volgens de kraamverzorgenden nog wel eens wat van de eigen gezinnen als ze een aantal dagen achter elkaar weg zijn. "Maar dit is wel een vak om van te houden, anders deed je het ook niet."