Afronding verhaal luchtvaarthistorie
Als kind zag Theo Witte ze bij honderden door de lucht vliegen. Bommenwerpers vanuit Engeland op weg naar Duitsland om te bombarderen en vv. Vele jaren later maakte hij ze na als schaalmodel. Toestellen als de B17, de Lancaster en als laatste de Halifax.
Een waarheidsgetrouwe kopie van de bommenwerper die zich op 9 november 1942 te pletter vloog tegen de dijk van polder De Zandkes. Het toestel was in problemen gekomen en kwam aanvliegen vanaf de Waddenzee. "Hij zat op koers om een noodlanding te maken. Maar vloog te laag en klapte tegen de dijk. Als hij een meter of anderhalve meter hoger had gezeten, had hij in het Zuidveld kunnen landen. Acht bemanningsleden aan boord, in één klap… Ze hebben het niet overleefd."
Witte, een jaar of twaalf, dertien oud, woonde op hoeve St. Marcus, in Polder Het Noorden. "Wij hoorden dat er een vliegtuig was gecrasht bij Oosterend. We waren gek op plexiglas, daar konden we wat mee maken. Maar we kwamen niet eens in de buurt, wat de Duitsers lieten het toestel direct streng bewaken."
Witte toont een uitgebreid rapport van de crash. Daarin onder meer de namen van de vijf Canadese en drie Engelse bemanningsleden, in de leeftijd van 21 tot 27 jaar. "Ze liggen op de Algemene Begraafplaats." In het rapport uit de collectie van het Luchtvaart en Oorlogsmuseum '40-'45, waar bij vanaf het prille begin tot de laatste uitbreiding dertig jaar lang intensief betrokken was, ook allerlei andere wetenswaardigheden. Over de bemanning, het toestel, de vlucht en de crash. Witte is geen man van half werk, als het gebeurt, dan wel goed en historisch verantwoord. Het toestel dat een vleugelbreedte had van 30 meter bouwde hij op basis van de originele bouwtekeningen op schaal van 1:24 na. Anderhalf jaar werkte hij er aan. De romp, de vleugels, de cockpit, het landingsgestel en andere onderdelen allemaal zelf gemaakt. "Alleen de latjes hebben ze in het museum voor me gezaagd. Stap voor stap heb ik het gebouwd. Niet moeilijk, want ik was het gewend. Maar je moet het wel doen."
Nagebouwd exact op dezelfde schaal als de B17, de Lancaster, de Beaufighter, de Blenheim, de Short Stirling en andere toestellen die hij al dan niet samen bouwde met de inmiddels overleden Cees Daalder en al vele jaren deel van de expositie in het museum. Stuk voor stuk toestellen die in de Tweede Wereldoorlog zijn gecrasht op Texel. Zo bouwde hij ook mee aan de maquette van het oude stationgebouw dat voor de oorlog op vliegveld "Vlijt" stond, met de vliegtuigen waarmee de KLM de lijnverbinding met Texel onderhield. Zoals ook vliegkamp De Mok met allerlei watervliegtuigen is te bezichtigen. "Al die schaalmodellen zijn onderdeel van onze luchtvaartgeschiedenis." Ook de Halifax krijgt een plekje in het museum. "Dit is het sluitstuk van mijn inbreng in het museum, om het verhaal af te ronden."
Betekent dit dat Witte, die in drie winters ook de beroemde zeppelin Bismarck 1:200 nabouwde, stopt met modelbouwen? "Nee, maar ik wil wel eens wat anders bouwen dan vliegtuigen." Op tafel ligt de originele bouwtekening van boerderij St. Marcus uit 1915, waar hij is geboren, getogen, waar hij tientallen jaren heeft geboerd en die sinds enige tijd uit de familie is. "Ik ga hem op schaal 1:40 precies nabouwen zoals mijn vader de boerderij heeft laten bouwen."
Alvorens de Halifax naar het museum gaat, is hij tot en met de herfstvakantie te zien in de Peperhof