"Restauratie Diek 33 is net op tijd geweest"
De voordeur viel letterlijk uit elkaar toen hij werd opengedaan, de kozijnen waren verrot en het pand in zijn geheel was ook in slechte staat.
Dat was een jaar geleden. De stolpboerderij Diek 33 staat er inmiddels weer fier bij en is volledig in oude luister gerestaureerd. Reden voor voorzitter Elko Vermeulen en bestuurslid Wilma Eelman van de Stichting Dorpsherstel Texel om bewoners Froukje Klomp en Vincent van Rossem een compliment uit te delen. Zwagers John Verus en Peter van Sikkeleras, die de restauratie uitvoerden, en Willem van Duijn, die het geheel als restauratiespecialist begeleidde, werden dinsdag eveneens in het zonnetje gezet.
Volgens Van Sikkeleras kwam de restauratie van de stolp, die rond 1800 moet zijn gebouwd, geen moment te laat. Als er nu niets meer was gedaan aan het gebouw dat er al jarenlang vervallen bijstond, was het waarschijnlijk over een jaar of tien in elkaar gestort. De werkzaamheden begonnen in november en namen ongeveer een half jaar in beslag. De kap ging er grotendeels af, verrot hout ging weg en hout dat kon blijven werd in ere gehouden. "Er zit oud en nieuw door elkaar.'' Scheepshout dat in het vierkant verwerkt zat, bleef intact evenals een pikhouweel die ergens in het dak verwerkt zit.
Het vierkant komt in de gerestaureerde stolp duidelijk naar voren. Vanaf de grond is uitzicht tot de nok, waardoor goed zichtbaar is gebleven dat de ruimte vroeger een hooivak was. Een waterput van ongeveer drie meter diep in één van de hoeken is eveneens intact gebleven. Rondom het vierkant zijn meerdere kamers gerealiseerd, waarmee de indeling van vroeger eveneens overeind is gebleven. Verus en Van Sikkeleras zorgden ervoor dat ook zaken als de oude bedsteedeurtjes een nieuw leven kregen. Een oude steile trap van vroeger werd voor het behoud tactisch achter een deur weggewerkt en vervangen door een iets prettiger te belopen trap naar boven. De stal aan de achterkant van het gebouw, waar vroeger de koeien stonden, is een woonkeuken geworden.
Volgens Wilma Eelman is de ziel van het gebouw, vroeger in handen van Tijs Maartenszoon Zijm, intact gebleven. Een vroegere inventaris van de notaris leerde dat Diek 33 in 1836 het hart van een groot boerenbedrijf was met dertig bunder land (verdeeld over 59 percelen), bijna 300 schapen, 13 stuks rundvee en twee paarden. Zijm had buiten het dorp ook nog twee stolpschuren voor de stalling van vee en opslag van hooi.
Opmerkelijk zijn volgens Eelman vier zwingen die bovenin het vierkant zijn verwerkt. "Dat zag je vroeger in West-Friesland, maar niet op Texel. Ze zijn bedoeld voor de versteviging van een stolp, maar dat is bij kleine stolpen eigenlijk helemaal niet nodig. Vermoedelijk is daar ooit een timmerman uit West-Friesland aan het werk geweest, waardoor die zwingen ook hier zitten."
Van Rossem is tevreden met het resultaat. Hij en zijn vrouw waren al langere tijd op zoek naar een woning in Den Hoorn. Op een dag zag Van Duijn dat Willem Bakker een bord 'te koop' bij Diek 33 in de grond zette. Binnen een week was de koop gesloten. Slopen was voor Van Rossem, architectuurhistoricus en hoogleraar monumenten aan de Universiteit van Amsterdam, geen optie. "Dan had ik er een architect op moeten loslaten om wat nieuws te ontwerpen, maar die lui zijn knettergek." Er was één optie: restaureren. "En ik mag wel zeggen dat dat zeer goed gelukt is."