Hoogste dichtheid aan melkrobots
Ontwikkelingen in de melkveehouderij gaan snel, zeker op Texel. Erik-Jan Eveleens, service-engineer bij Lelycenter Delta weet dat als geen ander. "Texel heeft de hoogste dichtheid aan melkrobots ter wereld. Zelfs bij Lely staan ze er versteld van."
We zijn bij hoeve Labora, waar het zelfgemaakte ijs een magnetische aantrekkingskracht uitoefent op Texelgangers. De melkveehouderij van de familie Rodenburg heeft op zeer succesvolle wijze toerisme tot een stevige pijler onder het bedrijf gemaakt. En biedt de vele bezoekers die er dagelijks komen ook de gelegenheid een kijkje te nemen achter de schermen. In de stal, die in 2016 ingrijpend is vernieuwd, vergroot en gemoderniseerd. En geautomatiseerd. Koeien krijgen hun dagelijkse kost voorgeschoteld met een volledig geautomatiseerd voersysteem Een zeer geavanceerde robot, waarbij elk van de 140 melkkoeien precies die hoeveelheid voer krijgt, in een samenstelling die het dier optimaal laat presteren. Een computergestuurde voergrijper neemt in de voerkuil "hapjes" van de hopen maïs, luzerne, graszaadhooi en gras, laat afgepaste hoeveelheden vallen in een bak, waarin het voer door en door wordt gemengd. Voor een uitgebalanceerd rantsoen worden ook krachtvoer en maat-mineralen toegevoegd. De voerrobot brengt dat vervolgens naar de koeien. Niet willekeurig gekozen, precies die groep koeien waarvoor dat bepaalde voermengsel in die hoeveelheid bestemd is. Want koeien die droog staan vragen een ander mengsel dan koeien die volop produceren of jonge dieren. Elke rantsoen is afgepast, de voerrobot controleert met een sensor elk uur of er voldoende voer voor de koeien ligt.
Een hoogwaardig staaltje techniek, maar het kan zo mogelijk nog geavanceerder. Diezelfde koeien lopen namelijk meerdere malen per dag naar de melkrobot, om zich leeg te laten melken. Drie draaien er op Labora. Als een koe bij het apparaat komt, weet de robot precies welke koe het is, kent de stand van de spenen en allerlei andere unieke kenmerken van dit dier. Informatie die via de responder om de nek van het dier continue wordt doorgeseind naar de computer. De robot zit vol met techniek, sensoren meten de kwaliteit van de melk die uit de koe komt. "Je kunt echt alles meten in de melk", vertelt Eveleens. "De temperatuur, geleidbaarheid, de hoeveelheid vet en eiwit, ontzettend veel parameters. Daarmee hebben we een continu beeld van de kwaliteit van de melk, maar ook van de gezondheid van de koe. Waterige melk duidt bijvoorbeeld op een uierontsteking."
"Er zijn op Texel 46 melkveehouders, iets meer dan de helft melkt me de robot, de rest traditioneel. Vuistregel is dat je per zestig koeien één melkrobot nodig hebt. Wij hebben hier nu 32 robots draaien en van twee andere spelers op deze markt nog vijf stuks. Wat je onder meer ziet bij bedrijven die overstappen op de melkrobot, is dat het celgetal (de algemene maat om te zien hoe het met de uiergezondheid op een bedrijf gaat) daalt. Traditioneel wordt een koe twee keer per etmaal gemolken. In twaalf uur zie je het celgetal oplopen. Bij een robot wordt een koe meer keer per etmaal gemolken en daalt het celgetal. Daardoor gaat de uiergezondheid omhoog. Daarnaast geeft een robot arbeidsverlichting voor de boer en het levert een schat aan informatie. En in combinatie met een voerrobot, waarvan we er nu twee op Texel hebben draaien, krijgt de koe mede aan de hand van de gegevens uit de melk het optimale rantsoen. In de praktijk zie je dat je tien tot vijftien procent meer gaat melken. Koeien die 10.000 liter per jaar geven, zijn geen uitzondering meer. Wat je ook ziet is dat de koe er eerder aan gewend is dan de boer. Doordat de koe wordt beloond, snapt hij het spelletje snel. Ze kunnen vrij in en uit de stal lopen."
De boer heeft dankzij de techniek elk moment een overzicht van de situatie in de stal. Op het computerscherm cijfers over de melkproductie, de voerefficiëntie, de opname van droge stof, het aantal keren dat een koe per dag wordt gemolken (3,2 op Labora) en allerlei andere gegevens. De boer als manager, geholpen door de automatisering die optimale aandacht kan besteden aan het welzijn van de koeien. Erik-Jan: "Als je goed zorgt voor de koe, zorgt de koe goed voor jou."
Voor installatie, onderhoud en service aan de robots komt hij geregeld bij de boeren op het erf. Op Texel, maar ook aan de overkant, tot Maassluis aan toe.
Als je goed zorgt voor de koe, zorgt de koe goed voor jou.