Wat ik zeggen wou
Souwtje de Wijn
De oproep in de Texelse Courant, om een goede bestemming te vinden voor het palet van Souwtje de Wijn, deed m'n hart sneller kloppen. Hier moet ik onmiddellijk werk van maken, was m'n eerste reactie, want wat zou het mooi zijn als ik het een plaats kan geven in Eierland, waar Souwtje ooit heeft gewoond en gewerkt. Maar wat is het een klein ding en wat een wonder dat het intact gebleven is. De afbeelding roept direct vragen op: hoe vaak zou ze het hebben gebruikt, wanneer en hoe lang? Was ze linkshandig (dan zijn de foto's in het boek verkeerd afgedrukt) en waarom zit er nog zo dik verf op, hoe lang geleden zou die verf uit de tube zijn geknepen?
Dat het palet jarenlang met verf en al is bewaard en nu opduikt, is bijzonder. Het is ook bijzonder dat zij het eerder zelf heeft gekoesterd en dat het de ontruiming van haar huis in Eierland en andere verhuizingen heeft overleefd. Afgaand op haar levensloop, beschreven in de biografie uit 1980, heeft ze vooral in haar begintijd gewerkt met olieverf. Veel meer bekend zijn haar latere aquarellen en gouaches op papier. Daar is dit paletje niet voor gebruikt.
De ingedroogde kleuren die nu nog zichtbaar zijn op het palet komen aardig overeen met de tinten van het schilderij van 'De Dageraad' uit 1911. Als zij het in die tijd voor dit werk gebruikt heeft, dan zou het dus kunnen dat het palet al een eeuw oud is.
Mijn veronderstelling zal niemand meer kunnen bevestigen, maar zeker is dat dit kleinood een heel mooi aandenken is aan een bijzondere Texelse kunstenares. Als 14-jarige bracht ik ooit een bezoek aan Souwtje de Wijn. Ik ging op aanraden van m'n vader, moest zeggen dat ik een zoon ben van Arie Welboren de boekhandelaar uit Den Burg. Met mijn vader kon ze het goed vinden, omdat hij haar, als een van de weinigen, begreep en openstond voor haar denkbeelden. Zij bestelde ooit kostbare kunstboeken en ze vond dat je je geld maar beter kon besteden aan iets moois, dan afdragen aan de belastingen.
Souwtje woonde destijds in "De Roef" op het Horntje en ik ben er heen gefietst over de weg door de Prins Hendrik polder, nu de Pontweg. Ik weet nog dat ik het erg spannend vond om als jong broekie en beginnend tekenaartje bij haar aan te kloppen en advies te vragen. Ik herinner mij ook nog goed dat er een indringende vislucht hing en dat er veel katten rond liepen. Ergens aan een wand hing een piepklein, rond schilderijtje, een miniatuurtje. Ik denk achteraf dat ik dat beeld onbewust heb vastgehouden en dat het de kiem heeft gelegd voor mijn eigen miniaturen. Ik kan mij niet herinneren of Souwtje mij destijds adviezen heeft gegeven voor het kunstenaarschap en wat zij er van vond dat ik "Artiest" wilde worden, maar de ontmoeting is mij altijd bijgebleven.
Tot op zekere hoogte voel ik mij als schilder- tekenaar verwant aan deze vroege, eigenzinnige Texelse kunstenaar, want net als zij vind ik mijn inspiratie in het landschap, net als zij volg ik mijn eigen weg. Dat ik haar oude palet nu heb kunnen verwerven, voelt als een voorrecht en het verplicht mij om er goed op te passen. Ook ik zal het koesteren, het krijgt een ereplaats in De Eiland Galerij.
Niek Welboren,
Zuid Eierland.