Kopie van historisch dijk bij Schans gemaakt
Het is Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier gelukt om een 'kopie' te maken van de historische dijk die bij De Schans in de Waddenzeedijk werd aangetroffen.
Er is een zogeheten lakprofiel van de historisch dijk gemaakt. Dat is een doek waarop met behulp van speciale lak een heel dun laagje van de dwarsdoorsnede van de historische dijk is geplakt. Grondlagen, kleihompen en plantenresten zijn er allemaal op te zien. De doeken liggen sinds vrijdag te drogen bij Kaap Skil in Oudeschild waar het lakprofiel de komende tijd te zien is.
Het maken van het lakprofiel was een spoedoperatie die in een paar dagen tijd werd opgezet en uitgevoerd. Het idee ontstond twee weken geleden toen de dijk nog geheel open lag voor de aanleg van een nieuw uitstroomkanaal voor het nieuwe gemaal bij De Schans. Kennisinstituut Deltares in Delft werd gemobiliseerd om het profiel te maken. "We hadden het geluk dat zij de speciale lak op voorraad hadden", vertelde Hannah Ietswaart, omgevingsmanager van de dijkversterking namens het hoogheemraadschap, zaterdag in het museum. "Zij hadden de lak eigenlijk voor een ander project in huis, maar dat bleek niet door te gaan." Binnen het hoogheemraadschap werd geld vrijgemaakt voor het maken van lakprofiel, waarna afgelopen week lak en doeken tegen de doorsnede van de dijk werden aangebracht om de kopie te maken.
Eerste dijk
Dat leidde tot een serie doeken die aan elkaar straks één groot doek van 7,5 bij 3,5 meter vormen. De doeken, bevestigd op stukken hout, worden aan elkaar vastgemaakt, zodra de lak voldoende gedroogd is. Dan is op het doek aan de verkleuringen te zien hoe vanaf 1350 de eerste dijk ter hoogte van nu De Schans langs de Waddenzee ontstond en hoe er vervolgens telkens een verhoging bijkwam of een nieuwe dijk werd aangelegd als de vorige was weggeslagen.
Op het lakprofiel is ook de oude wierriem te zien. Dat is een laag wier van vier meter hoog die bij de historische dijk werd aangetroffen. Wier was vanaf 1550 een manier om de dijk tegen het klotsende water te beschermen, totdat in 1731 de paalworm in de Waddenzee kwam en het hout aantastte waarmee het wier op zijn plaats werd gehouden. Vervolgens kwam er een stenen bekleding van de dijk. Hoe lang de kopie van het gedroogde wier op het lakprofiel goed blijft, is vooralsnog een vraag, maar het is vastgelegd. De verwachting is dat het organisch materiaal nog wel gaat verkleuren. Niet alles van de historische dijk staat op het lakprofiel, maar het is Deltares gelukt om het grootste deel van het profiel van de oude dijk op het doek te bewaren.
In gebruik
Het lakprofiel werd zaterdag officieel in gebruik genomen door hoogheemraad Kees Stam van Hollands Noorderkwartier en wethouder Eric Hercules. Directeur Pauline Folkerts van het Texels Museum en locatiemanager Corina Hordijk van Kaap Skil waren eveneens bij de plechtigheid aanwezig. Pas op vrijdag was het zeker dat die door zou gaan, omdat toen pas echt duidelijk was dat het gelukt was om een kopie van de dijk te maken. Het doek is straks vermoedelijk het grootste lakprofiel van een historische dijk in Nederland. Het is te zien bij Kaap Skil zolang daar ook een expositie van het hoogheemraadschap over de dijkversterking loopt. Daarna gaat het hoogheemraadschap met anderen (gemeente en museum) in conclaaf over de vraag waar het lakprofiel het beste permanent kan komen te hangen.