Achter de schermen

Tot hiertoe

"Tot hiertoe en niet verder", schreef Jan Wolkers in 1998 bij het kunstwerk op de dijk bij Ceres dat hij in opdracht van het toenmalig hoogheemraadschap had gemaakt. Woorden die symboliseerden dat de golven niet verder mochten komen dan de dijk. Aanleiding voor het ruim drie meter hoge kunstwerk was de voltooiing van de toenmalige dijkverbetering. De glazen sculptuur kon kennelijk niet ieders goedkeuring verdragen. Na enige tijd werd het beeld gedeeltelijk vernield. Nadat het hoogheemraadschap het had laten herstellen, werd het glazen kunstwerk, ditmaal met brute kracht, weer gesloopt. De sculptuur was totaal aan splinters en ook de voet was zwaar beschadigd. Ik zie Wolkers nog ontdaan naar de glasscherven kijken. Hij sprak van "een aanslag". Om begrijpelijke redenen kwam het nooit tot een nieuwe restauratie, nog steeds is niet opgehelderd wie de dader is en waarom die zo tekeer ging.

Op de plek van het beeld ligt nu een eenvoudige zwarte plaquette in de dijk omgeven door een hekje. Daarop staat de volgende tekst:


"Tot hiertoe en niet verder"


Op deze plaats stond een beeld van Jan Wolkers
Het in glas uitgevoerde kunstwerk droeg de naam "Tot hiertoe en niet verder"
Het was een goed en mooi beeld. Toch staat het er niet meer
Op 20 september werd het door onbekenden verwoest
Wat niet verwoest kan worden is de titel, die blijft op deze plaats altijd van kracht.
"Tot hiertoe en niet verder".

Toeval of niet, de titel die Jan Wolkers bijna twintig jaar geleden voor zijn kunstwerk bedacht, krijgt na woensdagavond een extra lading. Want ongeveer op de plek van de plaquette eindigt het fietspad dat straks vanuit de PH-polder over de dijk loopt. "Tot hiertoe en niet verder", geldt daar. Vanaf dat punt worden fietsers over het pad aan de binnenkant van de dijk geleid. En voor wie buitendijks langs Oudeschild fietst of wandelt, richting De Schans, geldt straks ook: "Tot hiertoe en niet verder". Ik denk dat Wolkers zich zou omdraaien in zijn graf.

Gerard Timmerman