Kraan open voor leiding onder het Marsdiep
Een historisch moment dinsdagmorgen bij het NIOZ, waar voor het eerst water stroomde uit de nieuwe leiding die onder het Marsdiep is geboord door LMR Drilling, in opdracht van drinkwaterbedrijf PWN. Met een lengte van 4.600 meter en op een diepte van 85 meter nooit eerder vertoond.
Het open draaien van de kraan door de burgemeesters van Texel en Den Helder, directeur van het PWN en de directeur van boormaatschappij LRM, was de kroon op het welslagen van dit deze wereldprimeur. "Een huzarenstukje", zei Joke Cuperus, directeur van PWN. Aanleiding was de breuk van één van de twee bestaande waterleidingen in 2013, als gevolg van erosie. Dat gebeurde midden in het hoogseizoen, waardoor Texel met schaarste aan drinkwater kreeg te kampen. PWN heeft de leiding eerst gerepareerd, maar besloot na uitgebreid vooronderzoek en diverse proefboringen uiteindelijk in overleg met de gemeente Texel om een nieuwe waterleiding aan te leggen. Maar dan wel één die bestand is tegen erosie, dus van staal en vele malen dieper in de zeebodem, zodat de leiding niet meer bloot kan spoelen. "De meest duurzame oplossing", aldus PWN.
"We gaan iets risicovols doen", zei Cuperus destijds tegen de burgemeester. Ze doelde op de uitdaging te werken op een diepte en over een lengte waarop nog niet eerder was geboord. "Maar ik heb er alle vertrouwen in dat het goed komt."
Technisch wonder
Zo voltrok zich in vier weken tijd op een meter of vijftig onder de zeebodem een technisch wonder. LMR Drilling maakte voor dit werk gebruik van de techniek van horizontaal gestuurde boring. Daarbij werd vanaf Texel en Den Helder geboord naar het punt halverwege het Marsdiep waar beide leidinghelften elkaar zouden ontmoeten. De eerste plek die men op het oog had, was ten zuiden van de Mokbaai, waar de afstand tot Den Helder het kortst is. Maar omdat dit teveel afbreuk zou doen aan natuurwaarden, was uitgeweken naar de NIOZ-polder. De eerste duizend meter werd geboord onder hoge druk en de rest met een mechanische boor. Vanaf Texel eerst door een taaie leemlaag en daarna vooral door zand.
Naadloos
De kunst was dat beide leidingen elkaar halverwege zouden tegenkomen. Gestuurd door radar- en andere technieken sloten de twee boorleidingen halverwege inderdaad vrijwel naadloos op elkaar aan. Het verschil van enkele decimeters kon ter plekke makkelijk worden bijgestuurd. Een moment dat ook door PWN-directeur Cuperus, met enige spanning werd afgewacht. De bevrijdende boodschap "Wir haben es geschaft" werd met sigaren en whiskey gevierd. Toen het gat was geboord kon vanaf Den Helder de stalen leiding er door worden getrokken. Bij elkaar waren er 180 mensen in touw, de hele operatie kostte circa €10 miljoen.
Vanaf het punt waar de leiding aan land komt, wordt later in het jaar door het cultuurland een verbinding gemaakt naar het punt nabij het PH-gemaal waar de twee overige leidingen aan land komen. Naar verwachting is deze aansluiting begin 2018 gereed. Dan zal de leiding die in 2013 kapot ging en weer gerepareerd werd, worden verwijderd. Op termijn is het de bedoeling dat ook de tweede leiding wordt vervangen. Als reserveleiding, want met een capaciteit van 360 m3 per uur, wat onder druk nog verder kan worden opgevoerd, kan deze leiding in z'n eentje genoeg water leveren.