Gevonden maalsteen stukje tastbare historie verleden van Den Burg
Bij graafwerkzaamheden aan de Parkstraat voor het nieuwe cafetaria van Stolk is een stukje geschiedenis aan de oppervlakte gekomen. Aaf Brans vond een maalsteen die vermoedelijk omstreeks 1700 in gebruik was.
De ronde steen heeft een doorsnede van ongeveer dertig centimeter en is gemaakt van lava basalt. "Poreus maar hard steen, met een goed snijvlak waarmee goed meel kan worden gemalen. Dat gebeurde met deze steen handmatig", vertelt molenaar Willem Keijzer. "Hiermee werd met de hand meel gemalen. Je kunt aan deze kant de maalgroeven zien zitten. Dit is de loper. Die draaide rond in een ligger. Het gat in het midden heet het kropgat. Daar werd het graan ingevoerd via de maalgroeven kwam het dan aan de buitenkant naar buiten. Zo werkt een molensteen ook. Alleen werd deze met de hand gedraaid. Of met een aandraaihandvat, waarvan je de opening voor de stok nog kunt zien zitten. We hebben er ook zo eentje in het museum in Oudeschild gehad. Die was door Richard Zandstra opgedoken uit een VOC-schip. Deze steen is uitgehakt met een beitel." "Het lava basalt komt uit de Eifel", vertelt Govert van Noort, kenner van de de oudheid. De steen kan ook een stuk ouder zijn dan van 1700. Maalstenen zoals deze werden 200 tot 300 jaar voor Christus al gebruikt door de Romeinen.
Wat zegt de vondst van de maalsteen over dit gedeelte van Den Burg? Bekend is dat er, waar nu de Warmoesstraat is ooit een gracht heeft gelopen. Maar er zijn geen aanwijzingen dat, waar nu de Parkstraat is, tegenover het vroegere weeshuis, sprake was van bebouwing. Op een oude kaart uit 1828 staat volgens Gelein Jansen op die plek een bosje. "Maar het kan best zijn dat er vóór die tijd wel iets heeft gestaan, bijvoorbeeld een bakkerij." Het kan ook zijn dat er een afvalput of -hoop was en dat de maalsteen daar terecht is gekomen. De steen kwam te voorschijn uit de hoop grond die Werner Dros uit de bouwplaats had weggegraven en overgebracht naar het depot aan de Rozendijk. De Texelse archeologengroep kreeg van Dros toestemming om daarin te zoeken naar scherven en andere overblijfselen. Er kwam ook een stenen put tevoorschijn met een doorsnee van 1.40 meter. Gezien de gele en roze kleur zijn de stenen daarvan mogelijk gebakken in de steenoven die ooit in Oost stond. De put is weer opgebouwd, bedoeling is dat die naar het Huis van Hilde in Castricum gaat.