Projectleider Ernst Moerman en Ton Mulder van civiele werken van het Hoogheemraadschap.
Projectleider Ernst Moerman en Ton Mulder van civiele werken van het Hoogheemraadschap. Foto: Gerard Timmerman

Nieuw gemaal PH-polder in gebruik: transparant, groen en noest

De verschillen met het nieuwe gemaal en het oude uit 1958 zijn groot en talrijk. Bouwkundig architectbureau Greiner van Goor Huijten Architecten BV en landschapsarchitect Abe Veenstra ontwierpen een transparant gebouw.

Het dak van sedum, voor een noeste uitstraling zijn de zijkanten bekleed met basalt. Aan de landzijde heeft het gemaal een trechtervorm. Ook de te vervangen gemalen De Schans, Dijkmanshuizen en De Cocksdorp krijgen deze uitstraling. De brug is weg, fietsers gaan nu tussen het gemaal en de dijk door. Ze kunnen door de glazen pui naar binnen en dóór het gemaal heen kijken. Kloppend hart van het gemaal zijn de twee pompen, elk met een capaciteit van 55 kubieke meter per minuut, samen 110 kuub, tien meer dan het oude gemaal. Visvriendelijk, dat wil zeggen dat die vis vanuit de polder die naar buiten wordt gepompt, ongeschonden in zee belandt. Waar de oude motoren één tempo hadden, is van de nieuwe pompen het toerental regelbaar, zodat de pompcapaciteit aan de omstandigheden kan worden aangepast. Een gemaal dat is gebouwd op de toekomst en honderd jaar mee moet kunnen. Met calamiteiten is rekening gehouden. Als de stroom uitvalt is een aansluiting voor een noodaggregaat. Als de pompen voor onderhoud buiten gebruik zijn, dan zijn er twee noodaansluitpunten voor een tijdelijke pompinstallatie. En er kunnen pompen bij worden geplaatst. Er is ook rekening gehouden met verhoging van de zeespiegel. De oude pompen stonden beneden het zogeheten inundatie-niveau, de huidige blijven bij een overstroming boven water. Hoofdaannemer Friso Civiel startte begin 2015 met de nieuwbouw. Eén van de grootste uitdagingen was dat de dijk moest worden opengelegd. "Dat doen we niet zo vaak, meestal hebben we te maken met binnendijken", vertelt projectleider Ernst Moerman van HHNK. "Omdat de dijk tijdens het stormseizoen, van 15 oktober tot 15 april, niet open mag worden gegraven, was de periode relatief kort en hebben we uit voorzorg extra damwand geplaatst." Andere uitdaging was dat rekening moest worden met twee scenario's: ''Bij aanvang was de aanleg van de zandige dijk nog niet zeker. Het kon ook een binnenwaartse dijkversterking worden. Om beide opties mogelijk te maken, is het gemaal iets landinwaarts verplaatst." Daardoor zijn door de dijk heen twee betonnen kokers van elk circa 45 meter met een doorsnee van een meter lengte ingegraven. Met de nieuwbouw is €4 miljoen gemoeid.