Wilma Eelman vertelt in een schuur van boerderij De Bol over de historie van de boerderij en het gebied.
Wilma Eelman vertelt in een schuur van boerderij De Bol over de historie van de boerderij en het gebied. Foto: Jeroen van Hattum

Bol terug naar tijd van vóór ruilverkaveling

Terugkeer naar de tijd van vóór de ruilverkaveling, herstel en uitbreiding van de zwinnen en realisatie van een plek waar vogelaars kunnen verblijven om naar de vogels in het gebied te kijken.

Diverse plannen die op stapel staan voor natuurgebied De Bol in polder Het Noorden. Het natuurgebied wordt nu nog omringd door 34 hectare agrarische grond en dat wordt ingericht als natuurgebied zodra de koeien van Marco Vlaming van boerderij De Bol naar zijn nieuwe boerderij aan de Spangerweg verhuizen. Dat zal begin volgend jaar zijn zodra de stallen aan de Spangerweg klaar zijn. De koeien staan nu nog op de agrarische grond.

Volgens Erik Menkveld van Natuurmonumenten, eigenaar van De Bol en de 32 hectare agrarische grond, gaat het gebied bij de herinrichting terug naar de tijd van vóór de ruilverkaveling. "We hebben oude foto's uit de jaren dertig van hoe het er toen uitgezien heeft." Bedoeling is dat het buitenzwin van De Bol wordt hersteld en dat de binnenzwin wordt verlengd en tot aan de Zwinweg gaat lopen. De brakke plassen blijven gehandhaafd voor de zeldzame vegetatie die er voorkomt zoals de waterplant snavelruppia.

De zogeheten 'bolling' van het gebied wordt volgens Menkveld voortgezet in de 34 hectare, zodat het allemaal aantrekkelijk blijft voor vogels om er te foerageren zoals nu ook al het geval is. "Verder willen we een uitkijkpunt maken waar mensen naar de vogels kunnen kijken. Dat moet een soort luie bank op een grondverhoging worden." Ander idee is dat er eventueel een pontje komt van Oost naar de zuidkant van De Bol dat vervolgens aansluit op het wandelpad van agrarische natuur- en landschapsvereniging De Lieuw naar Het Noorden. Ecologisch adviesbureau Ten Haaf & Bakker in Groet heeft een herinrichtingsplan gemaakt, HB Adviesbureau uit Alkmaar werkt het bestek uit. "Aan het begin van de winter gaan we het plan aanbesteden en we willen daarna gaan uitvoeren." Met het gehele plan is circa drie miljoen euro gemoeid, bijeengebracht door provincie, hoogheemraadschap, Waddenfonds en Natuurmonumenten.

Bedoeling is dat de uit 1959 daterende boerderij plus een bijbehorende schuur uit hetzelfde jaar worden heringericht voor vogelaars. Dat initiatief is van Harry Vlek die boerderij De Bol van Natuurmonumenten heeft gekocht. Architecten bekijken op het moment wat er allemaal mogelijk is met de gebouwen. "Dit wordt een stiltegebied van de toekomst en daar moeten we zuinig op zijn", aldus Vlek. "Dit moet een plek worden waar vogelaars straks kunnen verblijven om van dit prachtige gebied te genieten." Idee is dat op de zolder van de schuur een uitkijkpost wordt ingericht en dat vogelaars op de locatie kunnen logeren. Vlek heeft eveneens het plan om kunstenaars-in-opleiding ruimte te bieden in het centrum dat hij voor ogen heeft. "Het idee is dat zij hier een paar weken verblijven om zich aan de kunst te wijden en dat ze als tegenprestatie één werk achterlaten." Als de koeien van Vlaming weg zijn, gaan er een paar schuren weg en daarna moet het in 2018 tot realisatie komen.

Boerderijdeskundige Wilma Eelman liet tijdens de presentatie van alle plannen de historie van boerderij De Bol passeren. De boerderij werd gebouwd in opdracht van Melia Zwama-Koning, een dochter van Leonardus Koning die destijds de grond op De Bol in bezit had. De familie Koning had oog voor het belang dat het gebied voor vogels had en zorgde destijds ook al voor bescherming. Ze was onder meer het rapen van eieren verboden.