AĆ«rogeen gasfabriek staat op de gevel van dit pand aan de Julianastraat.
AĆ«rogeen gasfabriek staat op de gevel van dit pand aan de Julianastraat. Foto: Gerard Timmerman

Gas ''grote schrede voorwaarts''

1907 Was voor Texel een ondernemend jaar. TESO werd opgericht en aan de (huidige) Julianastraat werd de eerste steen voor de Aërogeen Gasfabriek gelegd. Het jaar ervoor had Tj. van der Zee uit Den Haag verzocht een gasfabriek te beginnen. Op zaterdagavond 11 mei 1907 brandde in Café Den Burg op de Groeneplaats een proefverlichting op aërogeen gas, dat door verdamping uit gasolie was gewonnen. Een andere proef leerde dat met het gas twee liter water in zeven minuten tot het kookpunt werd gebracht. ''Een grote schrede voorwaarts!'' In Den Burg werden in de meeste straten gasbuizen gelegd. Lang heeft de gasfabriek niet gefunctioneerd. Door schaarste van grondstof als gevolg van de Eerste Wereldoorlog kwam de productie van gas in problemen. In 1917 blokkeerde de raad de voorgenomen prijsverhoging van het gas, de fabriek moest maar bezuinigen op de kosten. In 1917 werd geklaagd dat de straatverlichting maar zo kort brandde. Vooruitlopende op de verwachtte electrificatie wilde de gemeenteraad in 1918 af van de concessie voor de gasfabriek. Datzelfde jaar werd de fabriek verkocht. De huidige eigenaar Theo Graaf heeft nog gasleidingen uit de muur gesloopt.