Hospice Texel: ''Het voelt bijna als thuis''
''Het voelde bijna als thuis.'' Aan het woord is Joke de Graaf, wier echtgenoot Jaap na een verblijf van zes weken in het hospice in maart van dit jaar is overleden. Hij was al anderhalf jaar ziek, voor hij naar het hospice kwam. Joke: ''Op een gegeven moment kon Jaap zijn bed niet meer uit. Ik kon hem thuis niet meer verzorgen.'' Angeline Smit, verpleegkundige in de wijk bij Omring team Texel Zuid: ''Wij kwamen al jaren bij de familie De Graaf thuis. Toen hij achteruit ging, hebben we het samen over het hospice gehad. Dat is toen best snel in gang gezet.'' Joke: ''Jaap had heel graag thuis willen sterven, maar dat ging dus niet.'' Het moment dat hij werd opgehaald, was moeilijk, maar de stemming sloeg snel om. Al in de ambulance, die spontaan voorstelde een rondje langs paal 9 te rijden, een geliefde plek van Jaap. Joke: ''De ontvangst in het hospice was fantastisch. De mensen waren allemaal zo lief, aardig en enthousiast. Ook kleine dingetjes. Mijn man houdt van vogels. Buiten stond een vogelhuisje en dat hebben ze zó neergezet, dat Jaap het vanuit zijn bed kon zien. Ook voor mij waren ze heel zorgzaam. Ik had in de huiskamer twee stoelen bij elkaar geschoven, waar ik mijn siësta in deed. Hebben ze de relaxstoel naar de kamer van Jaap verplaatst. Alles kon, ik durfde bijna niets meer te zeggen. Ze konden ook lekker koken. 'Doe maar een zuurkoolprakkie', zei ik dan. ''Kwamen ze met een heerlijke zuurkoolschotel aanzetten. Het was eigenlijk te gek. Maar ik kan het iedereen aanbevelen.''
Lovende woorden aan het adres van de mensen van Hospice Texel, waar wordt samengewerkt tussen huisartsen, verpleegkundigen en vrijwilligers. Van die laatste categorie zijn er inmiddels 65 actief. Het merendeel verleent zorg, een aantal doet de tuin, er is een huismeester en twee nemen waar bij afwezigheid van coördinator Tanja Terpstra. Gerda Wolf is één van de vrijwilligers. ''Ik was wijkziekenverzorgster, terminale zorg was altijd mijn liefde. Toen ik tijdens een cursus met het hospice in aanraking kwam, was ik aangenaam verrast. Veel mensen met dezelfde ideeën die samen tot iets moois wilden komen. Ik ben gastvrouw en heb ook een ondersteunende rol voor de vrijwilligers. Wat ik zie is een goed lopend geheel, we houden het met elkaar draaiende. Met zoveel liefde en zorg. Mensen voelen zich betrokken. Voor mensen die graag thuis hadden willen overlijden, is het best een grote stap. Maar die hebben snel het gevoel: hier voel ik me ook thuis.''
Huisarts Ad Waverijn: "Als het zover is, dan bespreek ik met de mensen, met name de mantelzorgers, of ze het thuis-sterven aankunnen en zo niet, dan komt het hospice ter sprake. Als je geen, of weinig kinderen hebt, of ze wonen aan de overkant. Of als thuis zich er niet voor leent. Twee patiënten waren dolblij dat ze hier naartoe konden. Sterven in een veilige omgeving. Je komt in het hospice veel bekenden tegen. Vanuit de zorg en vrijwilligers. Het is een geoliede machine aan het worden.'' Maar Waverijn heeft ook een zorg: ''Hoe zit het met de opvang van vrijwilligers? Zij komen van alles tegen. Leeftijd, ziekte en omstandigheden. De één kan daar beter mee omgaan dan de ander. Wat is het vangnet?'' Terpstra: ''Het goed zorgen voor de vrijwilligers beschouw ik als één van mijn kerntaken. Zorgen dat ze ervaringen kunnen uitwisselen en stoom kunnen afblazen. We evalueren regelmatig en organiseren intervisie en trainingen.''
Sita Mijwaard startte onlangs als vrijwilliger. ''Ik vind het hartstikke leuk. Je spreekt met mensen, leert elkaar kennen en wilt meer. Maar je moet het ook kunnen loslaten. Ik heb niet eerder vrijwilligerswerk gedaan en kom niet uit de zorg. Maar mijn werk in het café heeft daar wel raakvlakken mee. Daar heb ik geleerd mezelf onzichtbaar te maken, zodat anderen zich fijn voelen. Het is goed om als vrijwilliger dingen te delen. Dat zou bijvoorbeeld kunnen via Facebook, met een besloten pagina alleen voor vrijwilligers. Want als je een tijdje niet bent geweest, dan mis je een hoop.'' Wolf: ''Als vrijwilligers voelen we heel duidelijk dat we worden ondersteund.'' Terpstra: ''We worden allemaal geraakt door wat we hier meemaken.''
Terpstra: ''Het is een misverstand om te denken dat je als vrijwilliger een zorgachtergrond moet hebben. We hebben ook veel mensen die niet uit de zorg komen en dat vult elkaar heel mooi aan. Zij hebben andere aandachtsgebieden die even hard nodig zijn. Als vrijwilliger ben je op de achtergrond aanwezig. De ene keer maak je een praatje, de andere keer doe je een spelletje, het is kijken waar behoefte aan is. De ene gast zit de hele dag in de woonkamer, kijkt tv of leest een krantje, de ander is bedlegerig. De ene gast is heel zelfstandig, bij de ander doen de mantelzorgers alles. En dat kan uiteraard in de loop van het proces veranderen.'' Brigitte Hollands, voorzitter van Hospice Texel: '''Het mooie is dat de naasten de zorg hier juist ook even kunnen loslaten. Je mag voor je laten koken, maar het hoeft niet. Vaak horen we dat mensen het hier zo prettig vinden dat ze in de laatste fase nog even partner kunnen zijn en niet langer alleen de zorg hoeven te doen.''
Smit heeft als specialisatie palliatieve zorg en verzorgt vrijwilligerstrainingen: ''Als verpleegkundigen komen wij langs voor de dagelijkse verzorging. Meestal 's morgens en 's avonds. 's Nachts is altijd een collega in huis. We werken in teams en gaan mee met onze cliënten, dus ook als ze naar het hospice gaan. Dat is vertrouwd. Het verschil met thuis is dat je hier veel meer mensen tegenkomt. Het voelt goed hier en de samenwerking met de vrijwilligers verloopt uitstekend. Natuurlijk zijn er altijd wel wat dingen te regelen, zoals wie doet wat. Daar komen we altijd uit.'' Cathy Maas, coördinerend wijkverpleegkundige van Omring team Texel Zuid: ''Wij hebben, verdeeld over vier teams vijftig verpleegkundigen en verzorgenden, die ook hier op zijn tijd komen. Als wijkverpleegkundige (daarvan zijn er vijf) kunnen wij een palliatieve indicatie stellen, op basis van een terminaalverklaring van de behandelend arts. Als de verwachting is dat iemand binnen drie maanden overlijdt, komt hij of zij in aanmerking voor het hospice.'' Hollands: ''Na de opening was het even spannend. Het duurde tot half september alvorens we de eerste gast welkom mochten heten. Nu hebben we al veertien gasten mogen ontvangen terwijl onze begroting voorzichtig was afgestemd op tien. Het voorziet dus duidelijk in een behoefte.''
Hospice Texel mocht al veertien gasten ontvangen
Wie belangstelling heeft om een kijkje te nemen in het hospice of vrijwilliger wil worden, kan contact opnemen met coördinator Tanja Terpstra, tel. 06-16987947 of info@hospicetexel.nl