"Je moet een alternatief bieden"
Al vaker schreven we over de drugsproblematiek op het eiland. Vaak waren de dealers hierbij het onderwerp. Maar hoe herken je als ouders dat jouw kind drugs gebruikt? Hoe maak je het bespreekbaar? En welke stappen neem je als ouder?
We spraken met wethouder Hennie Huisman, Eric, Jet, Sandra, Glenn, Cintha, Esther en Berber van L!M!TS en L!M!TS XL (een Texelse organisatie die zich bezighoudt met preventieve voorlichting op het gebied van alcohol en drugs) en met de Moedige Moeders (een initiatief van moeders van drugsgebruikende Volendamse jongeren. Zij konden niet langer lijdzaam toezien hoe de drugs hun kinderen te gronde richten en wilden hun lot in eigen hand nemen.) Allemaal zijn ze het er over eens, voorkomen is beter dan genezen. Maar ook zijn de partijen er eensgezind over dat je nooit alle drugs uit de wereld bant. Hoe herken je drugsgebruik? "Dat is per individu anders, maar er zijn natuurlijk wel algemene signalen. Een aantal daarvan zijn sterk veranderend gedrag; zich terugtrekken uit het gezinsleven; je niet aan willen kijken; omgang met andere (oudere) vrienden, die vaak onbekend blijven voor de ouders; emotionele onverschilligheid en een kort lontje; emotionele chantage ("als jij dit doet, dan doe ik..." of "je geeft niets om me"); verslechtering van schoolprestaties; spijbelen; zich niet aan afspraken houden; te laat thuis komen; hele dagen op bed blijven liggen en moeilijk wakker te krijgen; trillen; overmatige transpiratie en nerveus gedrag", vertelt Tiny van de Moedige Moeders. Maar niemand wil dat zijn of haar kind aan de drugs is en het toegeven is niet makkelijk. "Ten eerste moet je over een hoge drempel heen, voordat je voor jezelf toe wilt geven dat er een reden is. Je wilt de gedragsveranderingen natuurlijk het liefst met de pubertijd in verband brengen. Het heeft sowieso ook te maken met de pubertijd, want een puber gaat op ontdekkingsreis naar zichzelf en is meestal behoorlijk onzeker. Bovendien wil hij of zij ook graag in een groep opgenomen worden. Dan is er die vertrouwensband, waarvan je denkt, dat je daar blind op kunt afgaan. En daar is bovendien de eigen onzekerheid over hoe om te gaan met een kind dat aan het veranderen is. Je zoekt heel vaak oorzaken bij jezelf. Het is moeilijk te zien of er drugs gebruikt worden, vandaar dat bij twijfel een test uitsluitsel moet geven. Bij de bovenstaande signalen (en vooral je eigen gevoel dat er iets niet klopt) moet je echter alert zijn en heb je reden om te gaan testen", vervolgt ze. Op Texel wint L!M!TS terrein. Young 4 ever, Brijder jeugd Texel, diverse jongeren en ouders zijn initiatiefnemer en uitvoerder van deze organisatie. "Wij zijn geen wijzende vinger die zegt wat niet mag. Wij geven voorlichting", legt coördinator Berber Krüger uit. Sinds 2015 is de organisatie actief. Het kreeg nog speciale aandacht bij het afscheid van toenmalig burgemeester Giskes. In plaats van een cadeau voor zichzelf, vroeg ze bezoekers een bijdrage te doen aan L!M!TS. Door een mix van ouderen en jongeren is de groep laagdrempelig benaderbaar, bovendien is de aanpak verfrissend. "Toen ik op de OSG zat en later op het ROC in Den Helder kregen wij alleen een voorlichtster in de klas die met een koffertje met drugs kwam en uitlegde wat er allemaal zo slecht aan was. De klas lette al na tien minuten niet meer op. Je moet wat nieuws verzinnen. Wij gaan nu echt op locatie en doen bijvoorbeeld een quiz over alcohol en drugs met de jongeren. Doordat wij van dezelfde leeftijd zijn, komt het over", vertelt Glenn. L!M!TS is versterkt met L!M!TS XL, een groep ouders die bij dit onderwerp betrokken is geraakt door een privésituatie of omdat ze hierin graag iets willen betekenen voor de Texelse jongeren en ouders.
Één van hen is Eric. 32 jaar gebruikte hij van alles, maar herpakte zich toen hij vader werd. "Ik kon mijzelf toen niet meer in de spiegel aankijken." Na een jaar voorbereiden, een week kliniek en een jaar nazorg was hij er helemaal vanaf. Tegenwoordig geeft hij voorlichting, niet alleen via LIMITS XL, maar ook in Den Helder. "Ik begeleid ex-gebruikers, maar geef ook voorlichting op scholen. Dat komt toch anders binnen dan iemand met een koffertje. De leerlingen nemen je serieus, omdat je weet waarover je het hebt. Je moet de lol van drugs wegnemen. Ik vind ook dat er jonger, al vanaf de brugklas, voorlichting gegeven moet worden. Dat kan nog stukken beter. Je lichaam gaat uiteindelijk kapot aan drugs. Maar bij mij was het meer een gewoonte dan om de leuk. Ik had overal schijt aan. Live fast, die young, dat was het motto. Het was in mijn geval dat ik twee levens leidde. Het leven van de drugs en het gewone leven er naast. Mijn ervaringen probeer ik over te brengen. Je leert ook wat de juiste aanpak is. Soms helpen bang makende medische praatjes, een andere keer juist de dialoog", legt hij uit. "We hebben ieder met onze eigen rol een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Wat wij willen bereiken is dat mensen er over praten. Mensen houden het liever achter de voordeur, terwijl er zoveel kennis te delen is en je elkaar moet helpen. Als wij daar een bijdrage aan kunnen leveren, is dat mooi." "Niemand staat er alleen voor", vult Cintha aan. Maar ook de medewerkers van L!M!TS (XL) weten dat de drugs makkelijk te krijgen zijn, niet duur zijn en dat groepsdruk een rol speelt. Bovendien mogen de jongeren geen alcohol meer.
Alternatief
"Je moet dus een alternatief bieden. Zo zijn wij erg enthousiast over het bandjessysteem van de Koger Horeca. Dan kunnen jongeren tenminste weer naar binnen. Daarnaast worden er diverse frisfeesten georganiseerd, daar zijn wij ook vaak bij betrokken", legt Kruger uit. "De alcoholvrije shotjes zijn een groot succes. Maar dan moeten ze ook wel wat doen, je moet het aantrekkelijk maken. Van het ene shotje wordt je tong helemaal blauw, de ander is scherp, weer een ander is opgebouwd uit verschillende kleuren. Je moet het wel spannend maken en niet alleen wat wegnemen, en dat lukt", legt Glenn uit. "Wij gaan mensen echt niet uitleggen wat wel en wat niet mag. Wij zijn niet anti- drugs en alcohol of zo. Dat idee ontstond nog wel eens bij mensen. Wij zijn een aanspreekpunt en geven voorlichting. Wij proberen dat op een nieuwe manier. Zo hebben we een bril die het effect geeft alsof je drugs gebruikt hebt en daarna moet je een bal proberen te vangen, maar je hele zicht is vaag. Het is een aansprekende manier om de gevolgen van drugs over te brengen op de medejongeren", vertellen Jet en Sandra. "We zijn er nog niet, maar ik denk dat we op de goede weg zijn. Het is uniek hoe op Texel het onderwijs, Young4Ever, Brijder Jeugd, horeca, politie en de gemeente samenwerken om preventieve activiteiten op elkaar af te stemmen", stelt Cyntha.
Enthousiast
Wethouder Hennie Huisman is enthousiast. "L!M!TS doet geweldig werk. De manier waarop voorlichting wordt gegeven is veranderd. Met name qua bereik is een enorme stap gemaakt. Doordat L!M!TS op festivals staat en bijvoorbeeld op de kermis aanwezig is, wordt niet alleen de groep ouders bereikt die normaal gesproken op de ouderavonden komt. Ook de interactie met de jeugd is veel groter geworden. Een goed voorbeeld daarvan zijn de theateroptredens van de groep PlayBack tijdens een schoolmiddag. Hier komen realistische verhalen aan bod over drugs- en drankgebruik, waar de scholieren van de OSG actief bij betrokken worden. Groepsdruk, risico's, gevolgen; alles komt voorbij. De jongeren nemen zelf deel aan het toneelstuk, waardoor het niet meer alleen zenden is. Dat slaat aan", vertelt Huisman. De wethouder stelt echter wel dat het probleem niet alleen bij jongeren ligt en niet alleen in drugs, maar ook in drank. Het aantal ambulanceritten met drugsintoxicaties steeg bij de jongeren (tot en met 17 jaar) van twee in 2014 naar vier in 2015, bij de volwassenen daalde het van vijftien naar elf. Wanneer er naar de ambulanceritten vanwege alcohol gekeken wordt ziet het beeld er zorgelijker uit. Zeven jongeren en 41 volwassenen werden er in 2014 afgevoerd. Dit aantal bleef bij de jongeren in 2015 gelijk, bij de volwassenen steeg het aantal naar 54. "Daar schrok ik best van. Iedereen heeft het over de jeugd, maar vergeet soms dat het probleem ook gewoon bij de volwassenen speelt. Het is een lastig vraagstuk, waar ook de gemeente mee worstelt. Je lost het niet zo even op. Het imago dat drank of drugs cool is moet veranderen en dat heeft tijd nodig. Als gemeente willen we helpen waar het kan, maar het moet ook van ouders komen. We moeten het met z'n allen doen. Als je het landelijk bekijkt, gaat het met alcohol bijvoorbeeld het vaakst fout in sportkantines en snackbars. Supermarkten en horeca doen het veel beter. Supermarkten trainen het personeel ook hoe om te gaan met leeftijdsgenootjes die toch sigaretten of alcohol proberen mee te krijgen en druk zetten op het schoolgenootje die achter de kassa zit." Een ander probleem is het verschil in grenzen. De ene ouder is immers de ander niet. "En dat is ook voor ouders lastig. Je wilt niet die ouder zijn die het als enige verbiedt dat er op een feestje gedronken wordt. Daarom moet je als ouders onderling goede afspraken maken. En je kunt tijdens feestjes ook aanwezig zijn in huis. Dus niet met je neus boven op het feestje, maar elders in het huis", besluit Huisman.
Live fast, die young, dat was het motto
Job Schepers
