Olivier Schilling en Marcel Wernand demonstreren de waterapp op hun telefoon.
Olivier Schilling en Marcel Wernand demonstreren de waterapp op hun telefoon. Foto: Jeroen van Hattum

Kleur water meten met mobiele telefoon

De telefoon plat boven het water houden, een foto maken en vervolgens meteen bekijken hoe het gesteld is met de kleur van het water. Dat is mogelijk met de nieuwe app Eye-on-Water die grotendeels op Texel is gemaakt.

Dat gebeurde onder aanvoering van fysisch oceanograaf Marcel Wernand van het NIOZ op 't Horntje. De ontwikkeling was in handen van het Texelse bedrijf Veerder van Olivier Schilling en Arjen Hemelrijk en het bedrijf Maris in Voorburg. Volgens Wernand kunnen mensen met de app overal ter de wereld gegevens over water verzamelen en opslaan. "We kunnen nooit overal tegelijk zijn, dus het zou mooi zijn als anderen ons via de telefoon en de app aan informatie helpen."

De gegevens worden gebruikt in een onderzoek naar de kleur van water dat al sinds 1889 loopt. Wernand: "Door de jaren heen zijn er ruim 250.000 gegevens verzameld op basis waarvan we uitspraken kunnen doen over de gesteldheid van het water en de veranderingen die zich daarin voordoen." Kort samengevat: in helder blauw water zit over het algemeen weinig leven en 'groene soep' zit vaak vol algen en daarmee ook vele andere vormen van leven. Algen staan aan de basis van de voedselketen. De kleur wordt gemeten aan de hand van de zogeheten Forel-Ule kleurenschaal, een palet van 21 kleuren die aangeven hoeveel algen en organische stoffen er in het water zitten. Een foto van het water kan via de app op het scherm vergeleken worden met die kleuren en daarna, voorzien van GPS, in een database worden opgeslagen. Volgens Wernand worden de gegevens die zo via crowdsourcing worden verzameld weer vergeleken worden met al bestaande gegevens. Mensen kunnen binnenkort met een nieuw te ontwikkelen app ook meten hoe helder het water is. Wernand: "Je moet er alleen voor zorgen dat er geen bodem te zien is, want dan werkt het niet."

Volgens de fysisch oceanograaf van het NIOZ kan de app onder meer dienst gaan doen in Derde Wereldlanden om de kwaliteit van water in de gaten houden. "Je kunt nu een keer in de zoveel tijd een foto maken en dan zien of de omstandigheden zijn verbeterd of verslechterd. Bij een instituut in Southampton is de app al opgenomen in het lesprogramma en hij wordt nu ook besproken door experts in Amerika om mee te gaan doen en om hem zoveel mogelijk bij anderen onder de aandacht te gaan brengen." De ontwikkeling van de water app was onderdeel van het Europese Citclops Project dat in oktober 2012 begon. Dat project, gesteund met €3,8 miljoen door de Europese Unie, was in eerste instantie bedoeld om o.a. aan te tonen dat het kan om via de app onderzoeksgegevens over de waterkwaliteit te verzamelen. Dat lukte, maar volgens Wernand en Schilling was het daarna een kleine stap om de app ook meteen in de praktijk te brengen. Schilling en Hemelrijk zorgden voor onder meer voor de layout van de app en de ontwikkeling. Schilling: "Camera's van een Androidtelefoon werken weer net iets anders dan de camera's van een iPhone, dus daar moet je bij het ontwerpen rekening mee houden." Er werd ook een website gebouwd (www.eyeonwater.org) waarop de verzamelde gegevens over het water toegankelijk zijn en waarop de app ook kan worden gedownload.