Klas is als een nest jonge honden
''De tweede klas is een moeilijk jaar. Een lief kind kan zomaar in een tijger veranderen. Ouders herkennen hun zoon of dochter amper meer. Ik zie ze veranderen, maar vrijwel altijd komen ze goed terecht. Kom ik ze later tegen in de winkel of als loodgieter.''
Lidy Medema, 39 jaar lang docent op de middelbare school, spreekt uit ervaring. Ze heeft al die jaren heel wat van die kinderen in haar klas gehad. Voornamelijk 'brugpiepers'' en leerlingen uit de tweede klas. Niet de makkelijkste leeftijd. ''De hormonen beginnen te werken. Kinderen in de puberteit hebben heel andere prioriteiten dan school. Ze overzien dingen niet en de lange termijn telt niet. Wat ik ook merk is dat kinderen zich steeds moeilijker kunnen concentreren. Vroeger gingen ze naar voetbal, de gymvereniging of muziekles, tegenwoordig kunnen ze kiezen uit zóveel dingen. Dan is er nog de tv, er is altijd herrie en het mobieltje trekt continu aandacht. Dat leidt enorm af. Als ik zeg dat ik de les wil beginnen, komt dat echt niet bij iedereen binnen.'' Het vergt best wat van een docent om zo'n klas toch aan het leren te krijgen. Ook vaardigheden die niet automatisch in de opleiding zitten, althans niet toen Lidy naar de Academie voor Lichamelijke Opvoeding in Groningen ging. ''Het was de tijd dat de banen niet voor het opscheppen lagen. Ik kon op Texel aan de slag, op de toenmalige Huishoudschool. Ik denk dat ik hier in het voortgezet onderwijs de eerste vrouwelijke gymdocent was. Met alleen meiden was het ook wel logisch. Ik liet ze turnen, bedacht spelletjes voor ze, we begonnen met dansen op muziek en ging met ze naar het zwembad. Veel dingen die ze niet eerder hadden gedaan. Er waren er altijd wel een paar die niet mee konden komen, maar ik hield zo weinig mogelijk leerlingen aan de kant. Om ook de minder goede mee te krijgen, deed ik meerdere onderdelen per les. Eigenlijk was meiden apart best een onnatuurlijke situatie. De jongens van de LTS werden altijd zeer onrustig als de meisjes van de Huishoudschool naar de gymles in de Koninghal kwamen. Wat ik ook bijzonder vond is dat een aantal meisjes in de vierde klas al met hun uitzet begon. Dat was ik totaal niet gewend.'' Nadat de Huishoudschool, de LTS en de Landbouwschool fuseerden tot Voorbereidend Beroepsonderwijs, werden de klassen gemengd. Op een gegeven moment ben ik de opleiding Speciaal Onderwijs gaan doen. Mijn hart lag vooral bij leerlingen die wat meer aandacht nodig hadden, bijvoorbeeld door leer- of gedragsproblemen. Dat vergt een bepaalde manier van aanpak, met kleinere klassen. Erg leuk, dat heb ik 25 jaar gedaan. Ik werd ook mentor en ging les geven in andere vakken.'' Les geven is een vak apart en Lidy heeft daar zo haar eigen methodes voor ontwikkeld. ''Een tweede klas is als een nest jonge honden. Het ene moment moet je ze een aai geven, het andere een standje. Je moet ook heel consequent zijn, daar staat of valt alles mee. Kinderen zijn heel goed in het opfokken van elkaar, alleen al door elkaar aan te kijken kunnen ze iemand op de kast krijgen. Als ik tegen pesterij aanloop, ga ik met de desbetreffende leerlingen eerst helemaal terug naar punt nul. Waarom is iemand boos en gaat hij pesten? Het hielp meestal als ik de twee kemphanen het op de gang liet uitpraten. Jongens of meisjes is een heel verschil. Jongens knokken met elkaar en daarna is het klaar, bij meisjes zijn het vaak van die heidebrandjes. Die kunnen vier maanden rustig zijn en dan komt het ineens weer boven.'' Handhaven van orde vergt takt en soms bluf. ''Dan hoorde ik dat iemand achter mijn rug geluidjes maakte, maar wist niet wie. Dan zei ik: 'Ik weet wie het doet, na de les mag diegene even nablijven.' Dan werd het zomaar stil. Dan kom je aan hun vrijheid en daar houden ze niet van.'' Haar strengheid kent ook grenzen. ''Een kind krijgt van mij altijd een tweede kans. Met ouders heb ik daarover, over sancties en over andere zaken altijd goede gesprekken gehad.'' Ook met diverse ouders die ze zelf nog in de klas heeft gehad. ''In de puberteit hebben ouders vaak weinig grip op hun kinderen, maar in de praktijk komt het altijd wel goed. Kwam ik ze later tegen als loodgieter, aan het werk in de winkel of in andere beroepen. Dan hielden we even een praatje over vroeger. De meesten denken met plezier terug aan hun middelbare schooltijd.'' Woensdag nam ze afscheid. Terugkijkend op een mooie periode met resultaten die tot tevredenheid stemmen. Maar ook niet geheel zonder zorgen. ''De school mag geen uitgeklede dependance van Den Helder worden, er moet een brede scholengemeenschap op Texel blijven. We hebben in mevrouw Engbrenghof een toegewijde rector, die de medewerkers hoort en ziet. Dat heeft een positieve weerslag op het personeel. Je ziet mensen weer opbloeien.''