De potvissen vonden hun Waterloo op het strand van paal 12.
De potvissen vonden hun Waterloo op het strand van paal 12. Foto: Job Schepers

Uitzwemmen potvis niet altijd zijn redding

De stranding van de potvissen, er was afgelopen week nogal wat over te doen. Waren ze te redden of niet. Hans Zuidema heeft er ook zo zijn kijk op. Waarom lukte het eerder wel en nu niet? Op zijn Facebook geeft hij uitleg:

"Twee gestrande potvissen bij de Richel in 2004. Een redding door de KNRM van Vlieland en Terschelling en rederij Noordgat , ze zijn het Stortemelk weer uitgezwommen en er is niets meer van vernomen, in dit geval was het zeker: geen bericht is goed bericht. In juli 2013 lukte het de KNRM van Terschelling en rederij Noordgat bijna nog een keer om op deze manier een gestrande potvis van het Noordzeestrand vlot te brengen maar het dier bleek helaas te verzwakt om nog zee te kiezen.

Soms is het dus wel mogelijk om een gestrande walvis weer in zee te helpen, geschikte schepen (zoals de KNRM en rederij Noordgat hebben) kunnen met hun zware motoren en jetaandrijving het zand onder en om de walvis wegblazen en de walvis met waterdruk richting zee stuwen zonder het dier te beschadigen. Het is wel duidelijk dat het een en ander niet zomaar voor elkaar is en alleen ervaren bemanningen de haalbaarheid van zo'n klus kunnen inschatten en, als er mogelijkheden zijn, kunnen klaren. Ik denk dat het duidelijk is dat het weer tijdens de stranding van de vijf potvissen bij paal 12 te slecht was voor een geslaagde actie maar die inschatting laat ik graag aan de bemanningen van de KNRM, rederij Noordgat en het protocolteam over.

Het heeft wel zin om als het kan een walvis weer op weg te helpen, een bultrug vindt de weg wel weer als hij verder oké is en potvissen die tijdens de trek de verkeerde kant van Engeland langsgaan vinden vaak door het Kanaal toch de weg naar de oceaan ondanks de problemen met de ondiepe Noordzee. Het hoera gevoel bij veel mensen als het lukt, is ook best een goede reden om alles eens uit de kast te halen.

Voorwaarde voor een geslaagde actie is echter wel dat de schepen van de KNRM en rederij Noordgat ingezet worden door de Nederlandse Kustwacht en DIRECT na melding van een gestrande walvis, zoals dat ook gaat na stranding van een schip, en NIET nadat het protocolteam van deskundigen klaar is met het inschatten van de situatie, het communiceren met gemeente en provincie e.d.

Als de KNRM en Rederij Noordgat al ter plaatse zijn op het moment dat het protocolteam de situatie en de dieren nog inschat heeft dat volgens mij de volgende voordelen:

- Als het mogelijk is om de wavissen te helpen kan dat omdat de schepen op tijd zijn en niet te laat (als de walvis een keer droog komt te liggen hoeft het eigenlijk niet meer).
*Als er meer walvissen in de buurt zijn (wat kennelijk toch wel eens het geval is) kan misschien voorkomen worden dat deze ook stranden.
*De overheid zet een voor de buitenwereld zichtbare duidelijke actie neer en voorkomt daarmee onbegrip bij mensen die wel een walvis zien liggen maar niet wat de overheid doet.
*Het protocol team van deskundigen kan zich ook door de boten op zee van de situatie daar op de hoogte laten stellen en kennis nemen van de inschatting van de ervaren bemanningen van de KNRM en rederij Noordgat.

Hans Zuidema,

De Cocksdorp.