Anders bekeken
Te vroeg linksaf
''Het potvisspek danst als een pudding'', kopt NRC handelsblad. Op paal 12 strandden deze week vijf jonge mannetjes op zwerftocht. Ze zijn de weg kwijt geraakt, potvissen peilen in de diepte met de sonar. In de ondiepe Noordzee zijn ze verloren. De grootste is twaalf meter, hij is waarschijnlijk in zijn pijlduik op een zandbank gestuit. Op Duitse Waddeneilanden en stranden zijn er dinsdag ook zes mannetjes gestrand, ze maken waarschijnlijk deel uit van dezelfde groep. Het is triest, droevig om de mooie grote zoogdieren te zien uit hun natuurlijke habitat vandaan.
Het hoge water dinsdagavond kan ze niet redden, woensdagmorgen staat het snijteam van de faculteit diergeneeskunde Utrecht onder leiding van patholoog Van den Boom al klaar. 's Middags gaan ze hun werk beginnen, het ontleden is voor hen een kans bij uitstek. Genetici willen potvispoep en gaan weer weg met hun DNA-materiaal. Organen worden verdeeld. Wie wil de maag? Er gaat een stuk voor toxicologisch onderzoek Waar gaat het skelet heen? En wat zal de potvis hebben gegeten? Er is onderzoekmateriaal in overvloed. Mij interesseert meer het zeeverhaal. Manlief haalt de zeekaart voor de dag. "Waar zijn ze nu eigenlijk verkeerd gezwommen?", vraag ik. "Het is eigenlijk eenvoudig, ze gingen niet zuid, maar zuid-oost over." Ik schiet in de lach, en zeg:" Nog een keer." "Nou kiek maar", wijst hij op de kaart de Noordelijke IJszee aan." Het is een miswijzing in het kompas, ze willen naar de Azoren wat dwars ligt van Portugal, daar willen ze naar de vrouwtjes.
Maar ze zijn te vroeg linksaf gegaan tussen Noorwegen en Schotland door. Ze hadden de westkant moeten passeren langs Ierland. Nu kwamen ze in de Noordzee, die werkt als een fuik." Nu is het me eigenlijk pas duidelijk. Hoe eenvoudig maak je op dat grote traject als jonge mannen een kompasfout. Jammer, maar waar. Het gebeurt al eeuwen. De potvis in 2013 met ambergris staat nog vers in het geheugen.
Voor wie meer wil weten is Ecomare op ons eiland een aanrader. Onze kinderen wilden op een gegeven moment eens wat anders en wij bezochten het unieke aquarium van fort Kijkduin te Den Helder. Daar loop je door een vele meters lange glaswand, echt geweldig. En is Chris de potvis te zien in de waterkelder. Ik moet zeggen ik verkies nog altijd de gewone natuurlijke manier van kijken en beleven en hoop nog eens een serie in het echt te spotten, met zwempak, ver weg.
Ik troost me met de gedachte van Gerri Eyckhof dat de populatie groeiende is, voor deze vijftiger is er dan nog een kans. Gelukkig heb ik het mannetje met verstand van koers en richting vlakbij me…
Jozien