Friese lamp brandt op potvisspek
Het Walvisteam van Naturalis Biodiversity Center dat de gestrande potvissen ontleedt, verzamelt zoveel mogelijk materiaal voor onderzoek. Van elke in Nederland aangespoelde walvis bewaart het instituut waar nodig het hele skelet, of delen ervan, in de rijkscollectie, zodat er onderzoek aan gedaan kan worden.
Doordat zoveel walvissen tegelijk zijn aangespoeld, is het niet mogelijk ze allemaal ter plekke te ontleden en de skeletdelen mee te nemen naar Naturalis. Het Ministerie van EZ beslist over de verdere stappen. Naturalis meet de dieren op en neemt monsters van weefsel, delen van organen, wormen en andere parasieten mee voor onderzoek. ''We kunnen walvissen helpen beschermen als we meer weten over hoe en waar ze leven en hoe ze aan hun einde komen. Sommige dingen zoals wat ze precies eten, welke parasieten ze hebben en hoe ze in elkaar zitten, kunnen we alleen van dode dieren leren.''
De potvis is een tandwalvis. Ze hebben in de onderkaak ongeveer 20 tot 30 puntige tanden die wel 20 cm lang kunnen worden. Een volwassen potvisman kan 18 meter worden. Groepen mannetjes trekken in de zomer vanuit het Zuiden naar de poolzeeën, op zoek naar voedsel zoals inktvissen. In de winter zwemmen ze weer terug, waarbij ze soms een verkeerde afslag nemen en in de Noordzee terechtkomen. Dit is te ondiep water voor ze, waardoor ze niet goed kunnen navigeren en geen voedsel kunnen vinden. Lukt het ze niet uit de Noordzee te komen, dan zitten ze in de val en komen ze om. De meeste strandingen vinden van november tot februari plaats. De laatste keer dat er meer dan één potvis strandde, was in 2004 waarbij er twee levend gestrand zijn en weer losgetrokken. In 1997 strandden er vier potvissen op Ameland die vrijwel direct overleden.
Doordat het vlees van deze jonge dieren veel zachter is dat dat van de oude (60-jarige) potvis van 2012, verloopt het snijden een stuk makkelijker. In hoeverre er nog materiaal of delen van de potvissen op Texel blijven of terugkeren is onduidelijk. Ecomare heeft geen interesse in een karkas, andere musea wel. Die moeten daarvoor bij RWS zijn.
Kostbaar ambergris is voor zover bekend niet aangetroffen in de potvissen. Dit zou, sinds de komst van het walvisprotocol, overigens eigendom zijn van de Staat. Vraag was ook of het vlees geschikt is voor consumptie. Arthur Oosterbaan van Ecomare: ''Ik weet niet of dat vlees zo gezond is. De potvis is een toppredator, die best gifstoffen in zijn lichaam kan opslaan.'' De potvis is ook een beschermd dier, dat geldt voor alle onderdelen. Niet bestemd voor consumptie dus. Na onderzoek in Harlingen verdwijnen de meeste restanten in de verbrandingsoven in Friesland, waar er elektriciteit uit wordt gewonnen.