Verloren haventjes
Verloren haventjes worden aan de vergetelheid ontrukt door een nieuwe wandel- en fietsroute. Bij verschillende plekken op het eiland waar vroeger scheepjes afmeerden zijn informatiepanelen en bankjes geplaatst.
Het idee voor een vissersommetje leefde al enige tijd in Oosterend. Een wandelroute rond het dorp langs onder meer de oude oesterhaven bij de IJzeren Kaap en langs de voormalige oesterbedden in polder Het Noorden. Met dat idee ging vereniging voor agrarisch natuur- en landschapsbeheer De Lieuw aan de slag, waarbij het aanvankelijk ook de bedoeling was om hiervoor nieuwe wandelpaadjes door het boerenland aan te leggen. Maar de gesprekken daarover liepen volgens Marcel Drenth van De Lieuw stroef. ''We kregen het niet rond. Zodoende hebben we voor het vissersommetje gebruik gemaakt van bestaande weggetjes, eigenlijk dezelfde route die Oosterenders al vaak lopen naar Nieuweschild, de Oostkaap, etc.'' De panelen zijn voorzien van informatie. De Oesterhaven bij de IJzeren Kaap bood beschutting aan vissers. Lang heeft die niet bestaan, van 1844 tot 1860. Daarna slibde hij dicht en werd de haven van Oudeschild gemoderniseerd. Ook een paneel bij de voormalige oesterbedden in de huidige polder Het Noorden, waar Oosterenders oesters die ze hadden gevangen lieten groeien.
Gaandeweg ontstond het idee ook een fietsommetje te maken langs verloren haventjes, verspreid over het eiland. ''Daarin zie je de visserij van Oosterend in het perspectief van heel Texel. ''De route gaat bijvoorbeeld ook langs Oudeschild, waar de fietsers worden verwezen naar de gratis expositie over de visserij op de bovenverdieping van de Oude Vismarkt. Dan rij je door naar Den Hoorn, waar we langs de Watermolenweg een zitje hebben gemaakt met informatie over Den Hoorn. Verderop had je in De Westen vroeger ook een haventje. Op de kruising Rommelpot-Jan Ayeweg lag een boomstam. Daar hebben we een nieuw zitje geplaatst.'' Via Den Burg voert de route naar De Waal, dat ook een haventje had, en terug naar Oosterend. De Peperhof, waar een maquette staat van de oude oesterhaven, zijn het begin- en eindpunt van de route van circa 40 kilometer. Er komen ook luisterpalen waar anekdotes zijn te horen. Er komen folders beschikbaar van het fiets- en wandelommetje langs de vergeten havens. ''We hebben geprobeerd de borden en zitjes zoveel mogelijk te plaatsen op plekken waar al wat was. Bijvoorbeeld bij het zitje op de dijk bij de Krassekeet, dat daar in 1976 is neergezet. Dat was eigenlijk aan vervanging toe. Ook hebben we gebruik gemaakt van de fietsknooppunten.'' Het project wordt uitgevoerd door Expotise, in opdracht van De Lieuw. De financiering kwam tot stand dankzij bijdragen van het Waddenfonds, Stift en de gemeente Texel.