Onder toeziend oog van Pauline Folkerts, directeur van Stichting Texels Museum, en Adrie Vonk tekent echtgenote Ineke Vonk de schenkingsakte.
Onder toeziend oog van Pauline Folkerts, directeur van Stichting Texels Museum, en Adrie Vonk tekent echtgenote Ineke Vonk de schenkingsakte. Foto: Gerard Timmerman

Walvisverzameling op

termijn naar Ecomare

De walviscollectie van Adrie en Ineke Vonk gaat na hun overlijden naar Stichting Texels Museum. Dat heeft de familie Vonk woensdag laten vastleggen bij de notaris. Doel is deze waardevolle collectie ook in de toekomst voor Texel te behouden.

Op tafel bij de notaris Marjon Hoogerheide onder meer een rugwervel, een halswervel en enkele walvisbaleinen. Allemaal van walvissen en slechts een fractie van de enorme collectie. Veel botten, zowel fossiel als van recent overleden dieren. Voor 95 procent opgevist van de Noordzeebodem door (oud-)kottervisser Adrie Vonk en collega vissers, andere stukken zijn ooit geschonken, zoals de schedel van een dwergvinvis. De collectie is een soort levenswerk, inmiddels officieel gelegaliseerd en een tijdje geleden verhuisd van de opslag in Oudeschild naar de fraai ingerichte nieuwe schuur Groenland aan de Maaikeduinweg. Wervels, tanden, schedels, baleinen, maar bijvoorbeeld ook poep, afkomstig van de potvis die bijna twee jaar geleden aanspoelde op de Razende Bol. Adrie zeefde de ontlasting, waarna Arthur Oosterbaan, conservator bij Ecomare, kon vaststellen dat de potvis kort voor de stranding onder meer vijf soorten inktvissen had opgepeuzeld. Adrie was ook ter plekke bij de gestrande bultrug Johanna en er als één van de eersten bij toen kort daarna verderop een dode potvis aanspoelde. Met Ineke heeft hij al heel wat verre reizen gemaakt, naar Cape Cod, New Foundland, Californië, het Caribisch Gebied, Groenland, Spitsbergen, etc. Om walvissen te spotten en tastbaarheden van de walvisjacht te zien. Ze praten met veel respect over walvissen. Adrie: ''Ze zijn hoog intelligent. Er zijn dertien soorten balein- en zestig soorten tandwalvissen'', praat hij de notaris bij. Thuis in de schuur lepelt hij bij elk bot, kies of ander fragment op welk deel van de walvis of ander dier het betreft. Want onderdeel van de schenking is ook de grote verzameling opgeviste paardenkoten, mammoetkiezen en andere restanten uit het pleistoceen. Walvissen zijn een gedeelde liefde. Ineke is diep in de geschiedenis van de walvisvaart gedoken, ooit een voorname inkomstenbron op Texel. Ze studeerde maritieme geschiedenis en schreef de masterscriptie ''Texelse walvisvaarders tussen de ijsschotsen''. Een vakgebied waarover ze veel vragen krijgt, zoals ze ook regelmatig verzoeken krijgen van musea die stukken uit hun walviscollectie in bruikleen willen. De samenwerking en de vertrouwensband met Ecomare is na de stranding van de walvis de inrichting van de Walviszaal zodanig, dat ze besloten tot de schenking. De daadwerkelijke overdracht zal hopelijk pas in de verre toekomst plaatsvinden, maar ook nu al zijn objecten beschikbaar voor tentoonstellingen in Ecomare, Kaap Skil of elders. De walviscollectie is een grote aanwinst voor Ecomare. ''We zijn er ontzettend blij mee'', vertelt Oosterbaan. Ecomare wil zo snel mogelijk beginnen met het documenteren van de walviscollectie. Van elk object moeten soortnaam, vindplaats en datum bekend worden en beschikbaar zijn, waardoor de collectie historisch en wetenschappelijk nog waardevoller wordt. Dat is een grote klus waarvoor veel werkuren nodig zijn, maar die de collectie nóg waardevoller maakt. Ecomare wil hiervoor fondsen werven. Zoals ook moet worden nagedacht over de manier waarop Ecomare de collectie in de toekomst wil onderbrengen. Gedeeld wordt de wens om de collectie zoveel mogelijk publiekelijk tentoon te stellen.