Aanbidding is terug
De dikke vernislaag is weg en je kunt weer goed zien wat er op het schilderij staat. "Je ziet nu een pilaar een raampje op een plek die eerst helemaal zwart was", vertelt Wilma Eelman, 'en de rok van Maria is ook weer blauw."
Samen met Elko Vermeulen van het Cultuurhistorisch Museum in De Waal gaf Eelman dinsdag uitleg bij het teruggekeerde en gerestaureerde schilderij 'Aanbidding der Koningen'. Niet zomaar een schilderij, maar Texels oudste roerende goed. Het schilderij, vervaardigd op een houten paneel, werd gemaakt tussen 1560 en 1580. Het hing tot 1863 bijna drie eeuwen lang in de toenmalige katholieke (schuil)kerken in Den Burg en geraakte vervolgens naar het Bisschoppelijk Museum in Haarlem. Later kwam het schilderij in het depot van het Catharijneconvent in Utrecht terecht. Dat is het nationaal museum voor christelijke kunst, cultuur en geschiedenis. Via Wilma Eelman, die wist dat het schilderij zich in Utrecht bevond, kwam het werk terug naar Texel en werd het aan het Cultuurhistorisch Museum geschonken. "Musea moeten depots gaan afstoten en je weet niet waar zo'n schilderij anders mogelijk terecht komt." In dat kader sprak Eelman dinsdagmiddag van 'homecoming'. De Aanbidding der Koningen is weer terug op de plek waar het werk thuishoort: Texel.
Er werd een presentatie gegeven voor de vrijwilligers van het museum en vertegenwoordigers van organisaties die geld gaven voor de restauratie. Volgens Vermeulen werd in totaal zo'n €18.000,- beschikbaar gesteld om het werk te restaureren. De gemeente doneerde tien mille, STIFT drie mille, het Texelfonds €3200,- en TESO €1700,-. Het museum zelf investeerde in nieuwe verlichting om het schilderij en andere werken in het museum beter tot hun recht te laten komen. Caroline van der Elst uit Hilversum restaureerde het schilderij. Restaurator Jean Albert d'Glavigny in Brussel restaureerde het paneel. Beiden werkten met precisie om het schilderij er weer goed uit te laten zien. Van der Elst kon aan de hand van de gebruikte verf aangeven dat het werk ouder was dan aanvankelijk verondersteld.
Wie de maker is, is onbekend. Bij het schoonmaken kwam er geen naam tevoorschijn. Volgens Eelman is het werk geschilderd in de stijl van Golchina, een kunstenaar in de zestiende eeuw, maar betekent dat niet dat Golchina het werk zelf heeft gemaakt. Het werk toont Maria met het kindje Jezus in een stal die door koningen worden bezocht. Op de achtergrond staan enkele gebouwen, waarvan er een gekscherend als de vuurtoren van Eierland werd bestempeld. Het werk hangt vooralsnog vlakbij de ingang, waar de afgelopen maanden een poster van de Aanbidding der Wijzen hing. Bedoeling is dat het schilderij later een definitieve plek elders in het museum krijgt. Naar verwachting volgt in oktober nog een lezing van Caroline van der Elst in het Cultuurhistorisch Museum. Zij is in Nederland een autoriteit op het gebied van het restaureren van schilderijen. De Aanbidding der Koningen is onder meer zaterdag 12 september tijdens Open Monumentendag te bekijken.