Douwe Maat, Corina Brussaard en Jaap van der Meer doen onderzoek op Spitsbergen.
Douwe Maat, Corina Brussaard en Jaap van der Meer doen onderzoek op Spitsbergen. Foto: @NIOZvirussen

NIOZ'ers op expeditie naar Spitsbergen

Het betreft de grootste Nederlandse poolexpeditie ooit, waaraan ongeveer 50 wetenschappers uit verschillende disciplines meedoen. Deze wetenschappelijke expeditie (SEES = Scientific Expedition Edgeøya Svalbard) die van 19 tot en met 28 augustus wordt gehouden, is een initiatief van Maarten Loonen van het Arctisch centrum van de Rijksuniversiteit Groningen. Het doel van de expeditie is om inzichten te verwerven in de gevolgen van menselijke activiteit voor het poolgebied en om op een verantwoorde manier om te kunnen gaan met dit kwetsbare gebied.

Op het eiland Edgeøya is tussen 1968 en 1988 al veel onderzoek gedaan door Nederlandse wetenschappers. Nu wordt er nieuw onderzoek uitgevoerd en worden de nieuwe gegevens met de oude vergeleken. Op de boot varen 55 Nederlandse wetenschappers mee, aangevuld met pers, enkele kunstenaars, bestuurders en toeristen. Vanaf het schip wordt verslag gedaan, waarvan beelden zijn uitgezonden op de televisie en in kranten artikelen verschijnen. 'We gaan op zoek naar de gevolgen van menselijk handelen in één van de meest afgelegen wildernissen. Een gebied waar momenteel grote veranderingen optreden doordat het er de laatste jaren aanzienlijk warmer is geworden. Het is een plek waar vroeger al veel onderzoek door Nederlandse wetenschappers is gedaan. Nu gaan we weer. Grootser en met een bredere opzet.'' Tijdens de reis worden verschillende monsters genomen, waarvan de analyses veelal in een later stadium zullen plaatsvinden.
Vanuit het NIOZ gaan Douwe Maat, Corina Brussaard en Jaap van der Meer mee om marien biologisch onderzoek te doen in de wateren ten zuidoosten van Spitsbergen. Douwe en Corina gaan onderzoeken of sedimentdeeltjes, die afkomstig zijn van smeltende gletsjers, de groei en sterfte van fytoplankton en bacteriën beïnvloeden met eventuele gevolgen voor de kringloop van elementen in de water kolom. Degelijke effecten kunnen worden verwacht omdat sedimentdeeltjes dezelfde korrelgrootte verdeling hebben als deze ééncelligen en daarmee lysis door virussen en begrazing door flagellaten kunnen verstoren. Corina en Douwe zijn via Twitter te volgen op @NIOZviruses. Jaap van der Meer gaat de verspreiding, dichtheid en lichaamsconditie van twee soorten pteropoda (slakken) onderzoeken, Clione limacina (sea angel) en Limacina helicina (sea butterfly). Omdat L. helicina een prooi is van de predator C. limacina, zal Jaap zich grotendeels richten op de verhoudingen tussen deze twee soorten. Dit onderzoek is vooral belangrijk omdat deze slakken gevoelig blijken te zijn voor de verwachte verzuring van het zeewater als gevolg van de stijging van het CO2 gehalte. Een belangrijk aspect van de cruise is het vestigen van aandacht op de gevoeligheid van dit gebied voor menselijke invloeden. De cruise wordt uitgevoerd met een toeristenschip waarop ook deelnemers aan de 'Arctic University', pers, bestuurders en kunstenaars aanwezig zullen zijn. De SEES expeditie wordt gesteund door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).

Op pagina 9 het blog dat prof. Jaap van der Meer schrijft over de Spitsbergenreis.