De aanleg van de vispassage aan de Genteweg. Hij wordt pas echt effectief als stekelbaars, paling en andere vis via gemaal Krassekeet naar binnen kan.
De aanleg van de vispassage aan de Genteweg. Hij wordt pas echt effectief als stekelbaars, paling en andere vis via gemaal Krassekeet naar binnen kan. Foto: Gerard Timmerman

Vispassage Genteweg schakel in netwerk

Aan de Genteweg wordt in opdracht van hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier een vispassage gebouwd. Nu zit er nog weinig vis in het kanaal , maar zodra vis via gemaal Krassekeet naar binnen kan, zal dit naar verwachting verbeteren.

De vispassage vormt de schakel tussen gemaal Krassekeet, de heringerichte oevers van kanaal Het Noorden en het toekomstig natuurgebied Waal en Burg. Doel is de visstand van met name driedoornige stekelbaars en paling te versterken door het verbeteren van de verspreidingsmogelijkheden, in combinatie met verbetering van de leefgebieden voor vis. Voor hun voortbestaan zijn ze afhankelijk van verbindingen tussen zoet en zout water. Paling paait in de Sargassozee. De jonge paling (glasaal) gebruikt het zoete water om op te groeien. Voor de stekelbaars geldt het omgekeerde. Deze planten zich voort in zoet water. Als ze de kans krijgen migreren ze na de voortplanting naar zee, waar ze kunnen uitgroeien tot vissen van 7 tot 10 cm. In het zoete water worden ze doorgaans niet veel groter dan 5 cm. Via de vispassage kunnen de doelsoorten, maar ook andere vissoorten tegen de stroom in het zoete water aan de westkant Texel bereiken. Het verval van de huidige stuw is te groot voor vissen om in stroomopwaartse richting te kunnen passeren. Daarnaast is het oostelijke deel van Kanaal Het Noorden minder zoet. Meer vis in het binnenwater betekent ook meer voedsel voor lepelaars, reigers, aalscholvers of zaagbekken. Ook zij profiteren van een betere visstand. In 1995 is bij het gemaal van De Cockdorp een vispassage aanlegd. Bij metingen dit voorjaar bleek dat er ieder etmaal 500 tot 1000 driedoornige stekelbaarzen naar binnen komen. Over de hele voorjaarsperiode kan dit dus oplopen tot meer dan 100.000 stuks. Er komt ook glasaal binnen, maar daarvan zijn geen exacte aantallen bekend. In 2008 is het hoogheemraadschap het project Vismigratie Vice Versa gestart. Binnen dat project zijn de uitgangspunten bepaald voor het passeerbaar maken van gemalen, stuwen en sluizen door vis. Criteria waren het oppervlak aan open water, oeverlengte en ecologische potentie. Zowel de polder Eierland als Waalenburg/Het Noorden en de gemeenschappelijke polders voldeden aan de minimale eisen om vismigratie te bevorderen. Naast gemaal De Cocksdorp worden ook de gemalen Krassekeet en Dijkmanshuizen passeerbaar gemaakt voor vis. Uit onderzoek (uit 2010) blijkt dat de visstand nu nog beperkt is. Er zijn kleine hoeveelheden baars, blankvoorn en brasem aangetroffen, naast kleine Driedoornige en Tiendoornige Stekelbaars. Paling helemaal niet. De vispassage Genteweg is een onderdeel in een reeks van maatregelen in het gebied. Eerder zijn de oevers van Kanaal Het Noorden al omgevormd, zodat deze een rol kunnen spelen als paai- en opgroeigebied voor vissen. Een vispassage tussen de Krassekeet met de Waddenzee zal er naar verwachting toe leiden dat de paling en de driedoornige stekelbaars weer in de polder terugkeert. Maar ook passanten als bot en harder, haring en sprot. Blankvoorn en baars zullen niet via het gemaal binnenkomen, maar deze kunnen via de passage Genteweg wel naar zoeter water migreren waardoor ze zich beter kunnen voortplanten. Op termijn zal daardoor de hele visstand profiteren van de maatregelen. De aanlegkosten bedragen circa €175.000,-. Ruim eenderde hiervan bestaat uit KRW-Synergiesubsidie, toegekend door de provincie Noord-Holland.