"Kinderen altijd vol verrassingen"
Hij maakte er voor zichzelf jaarlijks een wedstrijdje van: zo snel mogelijk de namen van alle leerlingen in zijn klassen kennen. Komend schooljaar hoeft dat niet meer: leraar Toon Berndsen heeft deze week afscheid genomen van de OSG in Den Burg.
Een oude klassenfoto komt op tafel. "Zulke foto's maakte ik aan het begin van het schooljaar en dan ging ik thuis oefenen", vertelt Berndsen. "De eerste week wilde ik per klas tien namen kennen, de tweede week twintig en daarna alle namen. In de klas zei ik soms dat ze vrij kregen als het niet lukte." Het was niet voor niets: als aardrijkskundeleraar had Berndsen in zijn eerste jaar op toen nog de RSG in Den Burg veertien klassen van elk zo'n 25 kinderen voor zijn neus. In de jaren daarna volgden soortgelijke aantallen.
De oorspronkelijk uit Arnhem afkomstige Toon Berndsen begon in 1979 op de RSG. Hij volgde een opleiding Aardrijkskunde en Nederlands in Nijmegen, waarna de zoektocht naar werk begon. "Je kon niet allemaal in de buurt van Nijmegen aan de slag, dus ik ben gaan afstrepen waar ik wel en niet zou willen werken. Friesland en Zuid-Limburg vielen af. Daar zou ik ze echt niet kunnen verstaan." Personeelsadvertenties in de Volkskrant leverden veertien mogelijke plekken op. Bij vijf daarvan werd Berndsen uitgenodigd en op de RSG wilden ze hem graag hebben. De eerste jaren werkte hij veel samen met aardrijkskundeleraar Rico Meertens. "Hij zat in lokaal 17 en ik in lokaal 18. We hadden onderling geen vergaderingen nodig, we spraken elkaar altijd wel tussen de lessen door. Bij schoolfeesten stonden wij bij de deur, want we kenden gezamenlijk alle leerlingen." Na de fusie van de RSG met de technische school, de landbouwschool en de huishoudschool tot OSG De Hogeberg werd de aardrijkskundeploeg groter.
Bij Berndsen geen verhalen over kinderen die door de jaren veranderen, mondiger worden of wat dan ook. Zijn ervaring: kinderen zijn nooit voorspelbaar en zitten altijd vol verrassingen. "Denk je op een gegeven moment echt alle verrassingen wel te hebben gehad, hebben ze toch weer wat nieuws voor je. Maar dat is ook meteen de uitdaging van het lesgeven. Het enige verschil is dat de concentratie door de social media korter wordt. Vroeger liet je een film van een uur zien en nu beginnen ze na tien minuten al om zich heen te kijken." Als decaan hielp Berndsen vele kinderen bij de keuze voor een richting op school en vervolgstudies. De kast met gidsen en brochures op zijn kamer is er speciaal voor ingericht. "Mijn reisbureau", zegt Berndsen lachend. "Er is een gedeelte ingericht voor technische studies, een deel voor de horeca, een deel voor zorg en welzijn en ga zo maar door. Aan de hand van de interesses kun je kijken naar vervolgopleidingen."
Befaamd zijn de vele uitstapjes die Berndsen met leerlingen maakte. Zo regelde hij jarenlang busreizen naar Eurodisney bij Parijs of Movieworld in Duitsland. "De dinsdag na de Kerstvakantie kon je je opgeven en dan stonden er lange rijen. We zouden aanvankelijk met twee bussen gaan, maar op een gegeven gingen we met vijf bussen op pad." Memorabele herinneringen zijn er aan excursies naar Amsterdam om het leven in de stad van dichtbij te zien. Bij een daarvan kwam een klas van Berndsen op een markt in de Bijlmer waar zich enige kleurverschillen tussen de vaste bezoekers en de klas voordeden. "Ik voelde me net een witte zwaan met een sliert jongen achter me aan. We waren een bezienswaardigheid." Een andere excursie die bijbleef, was er een waarbij drie meiden ertussenuit knepen met de metro en naar de Watergraafsmeer gingen om handtekeningen bij Ajax te halen. De meiden waren echter niet op tijd terug bij de bus doordat de Poolse president Lech Walesa die dag een bezoek aan Amsterdam bracht. Berndsen kamde aanvankelijk samen met de rest van de leerlingen nauwgezet een winkelcentrum uit op zoek naar de meiden en hoorde later de echte reden waarom ze er niet waren. "Het is goedgekomen, maar we hebben de volgende dag wel een goed gesprek met die meiden gehad."
De vrije tijd die in het verschiet ligt, wordt inmiddels ingevuld. Berndsen is vrijwilliger bij Hospice Texel, het verpleeghuis en bij het Alzheimer Café waarvoor zijn vrouw Margreet eveneens actief is. Vroeger zat hij bij de brandweer. "Ik ben graag druk. Slapen in een stoel kan altijd nog." Met het pensioen in zicht heeft Berndsen nog één verzoek aan al zijn oud-leerlingen. "Ik zou het leuk vinden als ik van hen een mailtje zou ontvangen. Het hoeft maar met één zin te zijn of zo, maar het lijkt me een leuk aandenken aan de schooltijd." De mail van Bernsen is toonberndsen@hotmail.com.