Bomvrij telefoonnet
Overal op het eiland zijn nog sporen uit de Tweede Wereldoorlog. Bunkers zijn de meest in het oog springende. Paul Dijkstra, schrijver van het boek Duitse Bunkers op Texel, licht er eentje uit. Dit keer de bunker Texla.
Communicatie is altijd van belang, maar soms ook ingewikkeld, zeker in bezettingstijd. Niet alleen voor het verzet en de geallieerden was het van belang geheime communicatiemiddelen te hebben, ook de bezetter had van alles achter de hand 'voor het geval dat'. Elke Texelaar kent de bunker bij Texla, de meeste toeristen springt de bunker ook in het oog. Maar wat voor functie had die bunker precies? En waarom was die bunker voor de bezetter zo belangrijk?
Vanaf 1942 werd rondom de villa Texla een belangrijk knooppunt van het Duitse Festungkabelnetz aangelegd. Dit telefoonnet was bomvrij en voor het overgrote deel ondergronds. Veel van dit net liep deels via vooroorlogse PTT-telefoonlijnen die de Duitsers soms uitbreidden. Op de knooppunten van deze lijnen bouwde de bezetter zogeheten Kabelschaltstellen, kleine telefoonbunkers waar de verbindingen bijeen kwamen. Zo ook bij Texla. In eerste instantie bouwde de bezetter een kleine telefoonbunker, maar na april 1942 verrees al snel de grote bunker. Deze bunker, van het type 617 Nachrichtenstand für Netzknotenpunkte had op Texel twee functies. Aan de ene kant vormde de bunker het knooppunt van alle militaire telefoonverbindingen op het eiland, terwijl de bunker ook gebruikt werd als commandopost van de Bataillonstab. Deze functie werd medio 1943 toegekend aan de bunker met de komst van de Fremdlegionen. De op Texel gelegerde Kaukasiërs, en later de Georgiërs, maakten gebruik van het bunkercomplex.
Toch was een bomvrij telefoonnet voor niet voldoende. Naast telefonie kon men in het uiterste geval zogeheten Meldehunde en postduiven inzetten. Meldehunde werden ingezet om, wanneer veilige communicatie via het Festungkabelnetz niet meer mogelijk was, berichten over te brengen. De honden waren zo afgericht dat zij, soms via afgeschermde 'paden' omheind met prikkeldraad, berichten over konden brengen. Deze berichten werden in kokertjes aan de halsband van de hond bevestigd. Naast Meldehunde beschikte men bij het bataljonshoofdkwartier ook nog over postduiven. Zo was een heuse Brieftaubenstelle bij de commandobunker ingericht.
Vandaag de dag is de bunker ondergewerkt. Vlakbij de bunker staat nog een Duitse paardenstal. Beide bunkers zijn niet te bezoeken.
Meer achtergronden over Texla staan beschreven in het boek Duitse bunkers op Texel.
Tekst Paul Dijkstra