Schotse Hooglander in een veld Gele Lis in Nationaal Park Duinen van Texel. Er wordt nu onderzoek gedaan naar het effect van de begrazing.
Schotse Hooglander in een veld Gele Lis in Nationaal Park Duinen van Texel. Er wordt nu onderzoek gedaan naar het effect van de begrazing. Foto: Foto Sytske Dijksen/Foto Fitis

Eland staat voorlopig nog niet op het menu

Vooralsnog geen elanden, wisenten en edelherten in Nationaal Park Duinen van Texel. ''Bij de plaatjes had een groot vraagteken moeten staan, mijn excuses aan iedereen die op het verkeerde been is gezet'', zei voorzitter Han Lindeboom donderdagavond.

Helemaal van tafel is het idee overigens nog niet. Diezelfde foto's die hij uitdeelde tijdens de raadscommissie half mei werden tijdens de klankbordavond van het NP opnieuw getoond. Maar nu met de opmerking: ''Ter discussie en bestudering''. ''We promoten het kijken naar de lepelaar, maar in De Geul zie je ze bijna niet meer door de verwilging. Kun je daar met natuurlijke grote grazers iets mee doen? Het zijn maar ideeën, niet meer.'' Wel gedachtespinsels die veel weerstand hebben opgeroepen en waarover ook binnen het het NP de meningen verschillen. 'In het bestuur is hier nog niet over gesproken', zei Adriaan Dijksen. ''Vanuit de natuurhoek kijken we kritisch naar het eilandkarakter. Je kunt niet van elk dier roepen dat het natuurlijk is. Ook ethisch kun je de vraag stellen of elk wild dier in een hoek van drie- tot vierhonderd hectare past. De vraag is of je zover wilt gaan of dat je vee als beheersfactor wil inzetten.'' Vraag die opdoemt is ook: doen de Schotse Hooglanders en de Exmoor pony's hun werk niet goed? Het antwoord kan officieel pas worden gegeven na afronding van een onderzoek naar wat die begrazing de afgelopen twintig jaar heeft opgeleverd. Dat onderzoek is gaande en moet aan het eind van dit jaar klaar zijn. Een paar eilanden verder, op Schiermonnikoog, heeft zo'n begrazingsonderzoek al geleid tot de keus voor wisenten. Maar volgens oud-boswachter Kees Bruin is de organisatie Free Nature, een afsplitsing van Stichting ARK, die de studie heeft verricht verre van onafhankelijk. 'Dit hangt aan elkaar van modieus gedoe. Op hun website adverteren ze ook met biefstukken van wildernisvlees.' Boswachter Erik van der Spek verzekerde dat het onderzoek op Texel in onafhankelijke en deskundige handen is. Bruin had geen goed woord over voor de manier waarop Lindeboom zijn ideeën had gelanceerd. 'Door exotische dieren en kadavers te tonen, gooi je de knuppel in het hoenderhok.' Volgens Lindeboom liepen die dieren hier overigens lang geleden al rond. Met zijn dringende verzoek aan de klankbordgroep om er niet steeds op terug te komen, gooide wethouder en NP-bestuurslid Eric Hercules olie op het vuur. De negatieve publiciteit rond het NP, nadat eerder het weren van mountainbikers uit delen van het park tot commotie had geleid, leidde vanuit de klankbordgroep tot het uitspreken van zorg over het draagvlak voor het NP. Het advies luidde meer aandacht aan de pr te besteden, zodat er minder 'ongelukjes' gebeuren. Een andere bezoeker pleitte voor openheid. 'Als men open is, dan communiceert men. Als men veel moet verzwijgen, dan communiceert men niet meer...' Uiteindelijk is het niet het NP dat beslist welke dieren als grazers worden ingezet. Het bestuur heeft, naast het beslissingsrecht over het te besteden budget van €165.000,-, 'slechts' adviesrecht over het beheer en de inrichting van het park. Lindeboom: ''Staatsbosbeheer beslist.'' Erik van der Spek vertelde dat bij ingrijpende besluiten eerst advies wordt gevraagd aan het NP. Mocht het begrazingsonderzoek de conclusie opleveren dat de inzet van andere grote grazers effectiever is, dan wordt ook gekeken naar de neveneffecten. Zoals de vraag of het gewenst is hoge afrasteringen in de natuur te plaatsen.