Origineel afschrift teruggevonden
Een bijzondere verrassing vrijdagavond van historicus Joost Cox tijdens een lezing in Den Burg over het stadsrecht.
Hij had bij het Nationaal Archief in Den Haag een origineel afschrift boven water gekregen van de akte waarmee graaf Willem VI Texel op 26 maart 1415 stadsrechten verleende. Het gaat om een afschrift uit 1415 dat twee dagen na de afgifte van de akte werd gemaakt en bij het toenmalig hof in Den Haag in de administratie werd opgenomen. Cox had in Den Haag een grote kopie laten maken van het originele afschrift en die kopie overhandigde hij vrijdagavond aan burgemeester Francine Giskes en secretaris Arthur Oosterbaan van de Historische Vereniging. Zij waren verrast dat er een origineel van het afschrift uit 1415 was teruggevonden. Eerder was daar al naar gezocht in het provinciaal archief, maar daar was niets gevonden. Cox: 'Ik had een vermoeden waar het zich in het Nationaal Archief zou kunnen bevinden. Daar heb ik navraag naar gedaan en het originele afschrift bleek er inderdaad te zijn. Het gaat niet om de originele akte waarmee Willem VI in 1415 stadsrechten verleende, die akte is verloren gegaan. Cox, in het dagelijks leven gemeentesecretaris in Den Helder, zette tijdens zijn lezing in de Burghtkerk uiteen hoe Texel op 26 maart 1415 met het stadsrecht een nieuw bestuur kreeg (schout en schepenen) dat recht mocht spreken. Ook kreeg het eiland diverse andere voorechten die hoorden bij het stadsrecht. Er werd tevens afscheid genomen van de toenmalige baljuw Willem Simonsz die een dusdanig slecht bewind had gevoerd dat in de akte werd vastgesteld dat hij noch zijn nakomelingen ooit nog baljuw op Texel mochten worden. Van 1426 tot 1456 en van 1491 tot 1494 was Texel het stadsrecht kwijt. De eerste keer omdat Texel bij de toenmalige Hoekse en Kabeljauwse twisten de zijde van Jacoba van Beieren had gekozen. De tweede keer door de deelname van Texel aan het toenmalige Kaas- en Broodoproer in Alkmaar en omstreken. Cox kaartte een gevoelig puntje aan. Er wordt constant gesproken over stadsrecht, maar formeel zou het volgens hem eigenlijk stederecht genoemd moeten worden, omdat het recht niet aan één stad, maar aan het hele eiland met de toenmalige dorpen werd verleend.