Getijdencentrale komt naar Texel
De eerste getijdencentrale van Nederland is bijna klaar. Hij ligt nu nog op een werf in Amsterdam, maar hij komt binnenkort richting Texel.
Hij is 24 meter lang, 2,4 meter breed en bestaat uit drie pontons die aan elkaar worden bevestigd en gezamenlijk 34 ton wegen. Hij ligt nu nog in een loods bij Niron Staal in Amsterdam-Noord, maar binnenkort komt hij naar Texel om vlakbij het NIOZ een plek in het Marsdiep te krijgen. Het gaat om de eerste getijdencentrale van Nederland die in ieder geval twee jaar bij Texel komt te liggen om in de praktijk te worden getest. De centrale werd recent voor het eerst aan de buitenwereld gepresenteerd. Hij is opvallend geel van kleur, heeft met een beetje fantasie iets van een onderzeeër, maar dan met een punts toelopende voor- en achterkant. In het midden is een verhoging, waarbinnen een schakelkast staat voor de aansturing van de propellers die onder de centrale komen te hangen. Volgens Allard van Hoeken van Bluewater Energy, één van de ontwikkelaars, komen er vooralsnog drie soorten propellers onder de getijdencentrale te hangen om te zien wat ze doen. 'We beginnen met een propeller van 100 kilowatt van Tocardo, daarna komt er een installatie van 50 kilowatt van Scottel onder en daarna weer een propeller van Tocardo, maar dan een van 200 kilowatt.' Elke installatie hangt er drie maanden. De getijdencentrale wordt afgemeerd in een diep gedeelte van het Marsdiep, buiten de betonning. Het voorste en achterste deel zullen naar verwachting een meter boven het water uitsteken en het middendeel wat hoger. De propellers steken tot maximaal dertien meter diep. De centrale wordt 's nachts verlicht. Volgens Van Hoeken is er ter plekke een maximale stroomsnelheid van twee meter per seconde. De bladen van de propellers kunnen via de schakelkast binnen telkens worden bijgesteld om zoveel mogelijk van de stroming mee te pakken. De opgewekte energie wordt met een acht centimeter dikke en vijfhonderd meter lange kabel over de bodem naar het NIOZ getransporteerd. 'We leggen hem aan in een lus zodat er wat speling is', zegt Laurens Pots van de Twentse Kabelfabriek, maker van de stroomkabel. De kabel komt in de NIOZ-haven aan land en gaat daarna door naar het NIOZ. Pots verwacht veel van de getijdencentrale. 'Bij windenergie ben je afhankelijk van de wind, maar stroming is er altijd wel.' Het werken met verschillende propellers moet onder meer leren tot hoever de capaciteit van de centrale in de praktijk kan worden opgebouwd. Het streven is twee Megawatt. De gedachte is dat één getijdencentrale uiteindelijk duizend huishoudens van stroom kan voorzien. Met de kleinere turbines die er eerst komen te hangen, kan stroom voor vijftig huishoudens worden opgewekt. Een idee is dat de centrale op een gegeven moment ook daadwerkelijk stroom voor huishoudens op het eiland gaat leveren. Van Hoeken: 'Daarvoor gaan we in gesprek met TexelEnergie om de mogelijkheden te bekijken. We hopen dat er enthousiasme voor is.' Bedoeling is dat de centrale na de testperiode bij Texel kan blijven liggen. De kosten gaan vooralsnog voor de baat uit. Streven van Bluewater is uiteindelijk voor één miljoen euro een getijdencentrale te kunnen leveren, maar zover is het nog niet. De kosten zijn nu nog een meervoud. Volgens Van Hoeken is het de bedoeling op termijn tegen een tarief van tien tot vijftien cent een kilowattuur stroom te leveren. Die kosten zijn nu hoger. Doel is de getijdencentrale na het testen bij Texel ook als exportproduct voor het buitenland in de markt te zetten. 'Hij kan goed dienst doen in afgelegen plekken op de wereld.' De centrale komt in april naar Den Helder en wordt daarna door Acta Marine en Van Oord op zijn plek in het Marsdiep gelegd. Vier grote ankers moeten de pontons op hun plek houden. Het NIOZ heeft plannen ontwikkeld om onderzoek te doen bij de centrale. Volgens onderzoekster Janine Nauw is het de bedoeling de effecten van de bodem op de centrale te onderzoeken en de effecten van de centrale op de bodem in kaart te brengen. Dat moet uitwijzen of veranderingen effect hebben op het rendement van de centrale. Het onderzoek van het NIOZ is nog niet honderd procent zeker; er lopen nog laatste gesprekken over de financiering. Bluewater Energy heeft volgens Van Hoeken bewust Texel als testlocatie gekozen, omdat het eiland makkelijk met belangstellenden te bezoeken is. 'Dat is veel beter dan wanneer we de getijdencentrale bij bijvoorbeeld de Orkney Islands zouden neerleggen ook al heb je daar veel meer stroming.'