De voorplecht van het in 1970 vergane Zweedse schip.
De voorplecht van het in 1970 vergane Zweedse schip. Foto: Hans Eelman

Deel van gezonken jacht duikt weer op

Een deel van een Zweeds zeilschip dat in 1970 in het Molengat bij Texel verging, is weer opgedoken. Hans Eelman uit Oudeschild vond recent in het zand op de Hors de voorplecht van het circa acht meter lange zeilschip terug.

Het gaat om de Escapade die op 19 oktober 1970 als gevolg van een noordwesterstorm verging. Aan boord waren de destijds 31-jarige Tor Sonny Ostervall en zijn 30-jarige broer Bo Göran Ostervall. Zij waren eind september met hun schip uit het Zweedse Norrköping vertrokken. De twee waren van plan naar het Caribisch gebied te zeilen, maar onderweg van Helgoland naar Dover ging het bij Texel echter gruwelijk mis. De twee broers wilden beschutting zoeken in Den Helder, maar werden op het Molengat speelbal van de daar lopende grondzeeën, waarna er geen redden meer aan was. De twee wisten zich volgens krantenverslagen uit die tijd ternauwernood in veiligheid te brengen. Aan wal werden ze opgevangen door de mariniers op de Mok. De Escapade verdween in de diepte en werd in 1985 bij toeval teruggevonden toen zadelmaker Jan Bakker na het vissen merkte dat zijn anker vast bleef zitten. Hij riep de hulp in van Eelman en Jacques Betsema uit Oudeschild, waarna zij als duikers naar beneden gingen en het wrak van de Escapade ontdekten. Het anker van Bakker was aan een luik blijven hangen. Het schip werd geïnspecteerd en deels leeggezogen, al zat er niet veel meer van waarde in. Betsema zaagde een stuk van de voorplecht los om een stapel zeilen mee naar boven te kunnen nemen. De restanten bleven achter op de bodem, totdat Eelman recent tijdens een wandeling op de Hors een polyester voorplecht zag. 'Samen met Marijke en hond Skip heb ik die uitgegraven en we zagen dat de neus was afgezaagd. Het was de voorplecht van de Escapade.' Eelman was verrast dat de zee na meer dan veertig jaar alsnog wat van het vergane schip had vrijgegeven. Voor de Zweedse broers betekende de schipbreuk destijds een vroegtijdig einde van een wereldreis waarvoor ze drie jaar hadden gespaard. Zij gingen kort na de stranding terug naar Zweden. De zeilen die Betsema in 1985 uit het schip haalde, hebben nog een aantal jaar dienst gedaan bij een zwager van hem. Betsema: 'Hans was destijds binnen in het schip en ik was buiten. Ik ging met mijn hand een luchtkoker in en daar voelde ik tot mijn verrassing die zeilen liggen. Ik ben vliegende naar boven gegaan om een zaag te halen en daarna heb ik de punt van het schip afgezaagd om de zeilen uit het ruim te krijgen. Ze waren van nylon en ondanks het verblijf in het water waren ze nog goed te gebruiken.' Eelman haalde in 1985 een kompas uit het schip dat tegenwoordig bij Dirk Slik in Oudeschild hangt. Eelman schonk het kompas destijds aan zijn vader Piet Slik. Die had in 1970 met zijn garnalenschip in opdracht van de verzekeringsmaatschappij nog gezocht naar het wrak van de Escapade, maar toen niets gevonden. 'Maar het ging in die tijd ook veel anders met zoeken dan tegenwoordig', vertelt Dirk Slik die destijds meeging naar het Molengat om te zoeken. 'Nu heb je gps-bepalingen en dergelijke, toen hadden we alleen een kompas en een echolood aan boord en daar was je mee heen en weer aan het knarren in de hoop iets te vinden.' Het kompas hangt sindsdien aan de muur. 'Het is nog accuraat, al hoeven we hem hier in Oudeschild verder niet te gebruiken.' Het boven water gekomen restant van de Escapade ligt in de buurt van de Mok.