Filosofie voor kleuters
'Ik vind het geweldig zoals kleuters enthousiast en onbevangen naar het leven kijken. Het leuke is dat ze totaal grenzeloos kunnen denken, dingen hoeven voor het kind niet zwart of wit te zijn. Er is nog zoveel open in hun geest.'
Een uitspraak van Simon van Arkel, werkzaam in Amsterdam in het kleuteronderwijs. Zijn naam prijkt op de omslag van het nieuwe kleuterboek 'Kijk nou eens'. De naam van de oud-Texelaar doet wellicht een belletje rinkelen. Simon was gitarist in hardcoreband Deluge, die destijds binnen en buiten Texel furore maakte, en later in andere bands. 'Ik heb altijd een liefde gehad voor creativiteit, maar het is niet meer mijn ambitie om door te breken in de muziek. Ik dacht: ik kan met mijn creativiteit méér dan muziek maken. Op de kleuterschool waar ik les gaf, zat ik elke dag met bestaande prentenboeken voor mijn neus. Maar eigenlijk wil ik dingen maken die er nog niet zijn. Ik dacht: ik probeer het gewoon. En het is gelukt.'
'Ik wilde een boek maken waarin je kunt filosoferen met kleuters. Wat doet filosofie? Het stelt dingen die iedereen aanneemt ter discussie. Voor kleuters moet je het wel simpel houden.' Zijn kleuterboek speelt in een dierentuin. 'Ik wilde geen activistisch boek, een boek dat een aanklacht is of een oordeel geeft. Maar wel een boek dat het kind aan het denken zet, dat het verder kijkt dan de neus lang is. Het oorspronkelijke idee was dat de dieren de mensen bekijken die langs komen. Maar dat werd een beetje afzeikerig en stond me niet aan. Toen viel het kwartje. Ik heb bij alle teksten in het midden gelaten wie het zegt. Het kan de mens zijn of het dier. Volgens mij is er ook niet één waarheid. Dat past bij filosoferen. Dingen hoeven voor kinderen niet zwart of wit te zijn. Omdat er nog zoveel open is in hun geest. Ze denken simpel en zonder grenzen, verder dan wij volwassenen zouden kunnen. Omdat we dat eigenlijk een beetje hebben afgeleerd. Op school geef ik de kleuters niet elke dag het voorgeschreven lesje. Ik vraag hen wat ze die dag willen doen. Met wat ze aan het doen zijn, probeer ik ze bij te brengen wat ze in hun kleutertijd moeten leren. Als ze met blokken bezig zijn, kun je ze daarmee bijvoorbeeld leren tellen. Veel leuker als uit een boekje en daardoor leren kinderen heel gemotiveerd.' Terug naar het boek, met tekeningen van situaties in de dierentuin. Zoals een man in rode broek tegenover een aap met rode billen, met de tekst: 'Dat zijn mooie rode billen, zo, die zou ik ook wel willen'. Of de olifant tegenover een man in grijze jas. 'Deze lijkt mij reuze wijs, want hij is al oud en grijs.' Voorstelllingen met een knipoog en een diepere bodem, bedacht door Simson en getekend door illustrator Jochem Bosselaar. Simon: 'Ik kan zelf niet goed tekenen en kende Jochem. Ik maakte provisorische schetsen, die Jochem een soort houvast gaven. We hebben er twee uitgewerkt en die op de bonnefooi naar uitgevers gestuurd. Bij de vijfde (levendig Uitgever) was het raak en konden we aan de slag. Ik heb het gevoel dat dit pas het begin is. Collega's van mij werken er mee op school, maar het is net zo leuk als ouders er thuis uit voorlezen.' Het boek kost €12,95 en ligt in de boekhandels of kan via internet worden besteld.