De brand bij hoeve Bland en Berg waarbij geblust werd vanuit een bollenkist.
De brand bij hoeve Bland en Berg waarbij geblust werd vanuit een bollenkist. Foto: Archief Texelse Courant

'Boete als je niet kwam'

Vrijwilligers? Die kende de Texelse brandweer vroeger niet. Een hoop Texelaars waren 'brandweerplichtig' en moesten opdraven om te helpen als er brand was in het dorp.

Het was één van de anekdotes die Dick Jongeneel vertelde toen hij vrijdagavond bij de officiële overdracht van de Texelse brandweer aan de regionale brandweer de historie van de Texelse brandweer in vogelvlucht liet passeren. Die historie begon 231 jaar geleden op 17 november 1783 toen er een officiële akte van brandweer op Texel werd getekend. 'Daarvoor was er ook al wel een brandweer, maar dat was meer een bij elkaar geraapt zootje.' Dat het andere tijden waren, bleek uit een akte uit 1890. Daarin werd voor Oosterend gesproken over liefst 240 brandweerplichtingen. Wie bij een brand niet langs kwam, kon rekenen op een boete. Het was ook een tijd waarin elk dorp een eigen post had tot de reorganisatie in 1962 waarbij alleen Den Burg en De Cocksdorp een post behielden. De kazerne in Den Burg was tot 2002 gehuisvest bij het oude Gemeentewerken aan de Reijer Keijserstraat en daarna tot 2009 tijdelijk in de garage van Rentenaar aan de Bernhardlaan. Arbo-technisch niet helemaal de perfecte locatie, maar de vrijwilligers wisten er wel raad mee. Zo zag Jongeneel tot zijn verrassing op een dag allemaal matrassen naar binnen gaan. Ze werden als geluidsisolatie tegen de ramen gezet toen er een feestje werd gehouden. In 2009 werd het PHH-gebouw in Den Burg in gebruik genomen. Een jaar later volgde de nieuwe kazerne aan de Postweg voor de brandweer in De Cocksdorp. Speciale aandacht was er voor de ladderwagen die er sinds 2001 is. De komst daarvan kwam in een stroomversnelling, nadat de brandweer bij Bland en Berg vanuit een bollenkist op een vorkheftruck in de hoogte had moeten werken. In 1985 sloot de brandweer zich aan bij de Kop van Noord-Holland wat leidde tot meer samenwerking. In 2004 kwam daar de oprichting van de huidige veiligheidsregio Noord-Holland Noord uit voort. De volgende stap is de fusie van alle korpsen in de regio tot de regionale brandweer op 1 januari 2015. Dat er veel van de historie van de Texelse brandweer bewaard is gebleven, is volgens Jongeneel te danken aan oud-brandweerman Willem Moor die zich al jarenlang over de historie ontfermt. Dat heeft geleid tot een collectie die bij het Cultuurhistorisch Museum in De Waal te zien is. Oud-brandweerman Piet Roeper maakte zijn opwachting om te vertellen over de loonzakjes die hij vroeger persoonlijk uitdeelde. Hij vertelde op smakelijke wijze hoe het loon op een gegeven moment automatisch werd overgeschreven, waarna diverse vrouwen van brandweermannen de vraag stelden 'waar dat extra geld toch opeens vandaan kwam...'