Zeepkistenrace in 1977, één van de vele sportactiviteiten uit de kleurrijke geschiedenis van de Sportraad.
Zeepkistenrace in 1977, één van de vele sportactiviteiten uit de kleurrijke geschiedenis van de Sportraad. Foto: Archief Texelse Courant

'De rol van de sport is veranderd'

Sportuitwisselingen met Winterswijk en Borger, vijfkampen voor denksporten, Texelse atletiekkampioenschappen , instructielessen tennis en de eerste Wampex in 1979. Een greep uit de vele activiteiten van de Sportraad, die zestig jaar bestaat.

Opgericht in 1954 nadat de jeugd- en sportcommissie concludeert dat het voor de sportbeoefening op Texel van belang zou zijn als er een overlegorgaan komt. Als één van de belangrijkste taken wordt gezien te bevorderen dat sportverenigingen kunnen beschikken over doelmatige sportaccommodaties en over voldoende geschoolde leidinggevende krachten. De Sportraad blijkt aanjager van tal van sportevenementen. Binnensportavonden, voetbalwedstrijden tussen Texelse clubs en De Mok. Naast kleinere activiteiten ook menig sportuitwisseling. Zoals in 1960 met Wieringen, waarbij de krant meldt dat 'jongelui met een hoeraatje voor de Sportraad' de bus verlaten. Er zijn acties voor het zwembad door gym en judo en de opening van de Burg. De Koninghal zet 1965 op de sportieve kaart. In 1966 wordt gesteld dat de Sportraad zijn plaats meer dan waard is en 'zal er een enorm terrein open komen indien de vierdaagse werkweek als normaal zal worden gezien…' Naast de organisatie en medewerking aan vele sportactiviteiten, brengt de Sportraad in 1973 een bezoek aan een sporthal in Anna Paulowna. Er komt meer geld beschikbaar voor sport. In 1974 beloopt subsidiebedrag twintig procent meer dan een jaar eerder. In dat jaar start de bouw van Ons Genoegen, geschikt voor zaalvoetbal, handbal, korfbal, volleybal, basketbal, badminton, etc. Maar als een jaar later een beheerder wordt benoemd, stapt het dagelijks bestuur uit protest tegen de procedure op. In die jaren neemt ook het zomerrecreatiewerk (voor de toeristen) steeds grotere vormen aan, waarvoor een mobiel team actief is. In 1978 waren daar 28.000 toeristen bij betrokken. Ook worden onder meer drie zeepkistenraces georganiseerd, vanaf de Hogeberg. Er doen 94 jeugdigen mee. Het wemelt van de cursussen: kustzeilen, boogschieten, denksport en de surfclub komt van de grond. Sport is booming. Er worden meerdere (cross)lopen georganiseerd, een rolschaatsshow in 1981 en in 1982 de nationale twee- en vierspannenwedstrijd voor menners. In dat jaar zijn veertig verenigingen aangesloten bij de Sportraad, met samen 5844 leden.

'De Sportraad heeft een enorme boost aan de sport gegeven', zeggen Albert Hoven en Gert Pansier. Beiden zitten sinds 1987 in de Sportraad. Gert eerst namens de gemeente, die op zijn wekelijkse hardlooprondje Albert overhaalde met het smoesje dat er maar eens in de zes weken werd vergaderd. Albert: 'Dat pakte dus iets anders uit. Veel vergaderingen, niet zelden tot diep in de nacht.' Het werk van de Sportraad speelt zich vooral achter de schermen af. Het organiseren van activiteiten verschoof steeds meer naar de achtergrond, definitief na de oprichting in 2002 van Sportservice Texel, onder leiding van Connie Joling. Ze organiseert toernooien, instuiven, hardloopwedstrijden, de jeugdsportpas en andere zaken. 'De Sportraad, van sportuitwisseling naar actiegroep', luidde het voorwoord van het boekje dat verscheen bij het dertigjarig jubileum. Pansier: 'De rol van de Sportraad werd meer adviserend en coördinerend. We zijn een belangenbehartiger van de sport in de breedste zin van het woord.' Zelfs crisismanager, zoals onlangs bij GVT. De Sportraad is ook verbindend. 'Je moet elkaar versterken, opzoeken. Bijvoorbeeld in sportpark Den Burg Zuid. Hoe ga je daar in de toekomst met elkaar invulling aan geven? Sportvoorzieningen zullen, net als scholen, geleidelijk uit de buitendorpen verdwijnen. Blijven we als clubs op onze eilandjes zitten of zoeken we elkaar op? Ook de rol van de sport is door de jaren heen veranderd, denk maar aan de maatschappelijke betekenis, economie en gezondheid. Als clubs moet je anders gaan denken, meer out of the box. We hebben te maken met vergrijzing. Dat heeft ook gevolgen voor de clubs. Het hoeft geen nadeel te zijn, maar hoe speel je daar op in, wat biedt je aan?' Er verandert meer. Hoven: 'Echte clubmensen sterven uit. Dat vraagt om een andere benadering. Mensen willen best wat doen voor de vereniging, maar een stukje, niet alles. Dat hoeft geen probleem te zijn, als je maar genoeg mensen hebt die wat doen. Maar er moet wel iemand zijn die dat regelt. Daarvoor heb je boven een club een soort bestuurlijke paraplu nodig. Dat vergt een cultuuromslag, een andere manier van denken over sport.' Pansier en Hoven verwachten dat dit zichtbaar zal worden in de nieuw te ontwikkelen sportvisie.

Gerard Timmerman