Assen terug in beeld
Het is deze week zeventig jaar geleden dat een groot deel van de mannelijke bevolking te werk werd gesteld in Assen. In Tusse de Banke in Den Burg wordt sinds vrijdag teruggeblikt op deze bewogen periode van Texel in de Tweede Wereldoorlog.
Een zuil met namen mag gerust één van de opvallendste zaken van de expositie worden genoemd. De zuil werd vrijdagmiddag onthuld door Teun Dekker en Frans van Ingen Schenau, twee Texelaars die destijds naar Assen moesten. De zuil vermeldt de namen van de mannen die van november 1944 tot maart 1945 in de Drentse hoofdstad te werk werden gesteld om verdedigingslinies en tankvallen voor de Duitse bezetter te graven. De lijst werd jaren geleden samengesteld door Dick Lemstra en is door medewerkers van de Historische Vereniging aangevuld met data van geboorte en overlijden. Ook staat vermeld waar de mannen in Assen waren gehuisvest. De Historische Vereniging hoopt dat mensen die de lijst bekijken nog aanvullingen hebben of namen weten van Texelaars die op foto's zijn afgebeeld, zodat een zo compleet mogelijk overzicht ontstaat. De vereniging wijst erop dat de originele lijst van mannen die naar Assen moesten er niet meer is. Doordat Lemstra ooit een eigen lijst samenstelde aan de hand van de ruim 1750 pakketten die Jaap Schoorl destijds van Texel naar Assen bracht, is er in ieder geval een overzicht gebleven. Of het nou 700 of 800 mannen waren die naar Assen moesten, is een vraag waarop bij de opening een eenduidig antwoord uitbleef.
De expositie bestaat uit onder meer foto's van Assen, tekeningen die Ad Blok van der Velden destijds in de Drentse hoofdstad maakte (tekening uit de collectie van Jan Zwan) en briefkaarten die melkboer Nan Huisman van Texelaars kreeg. Ook de muurkranten die bij Bram van der Meulen in de Weverstraat voor het raam hingen en het wel en wee van de mannen in Assen beschreven, komen aan bod. De tewerkstelling begon toen op vrijdag 10 november 1944 een groep van circa 200 Texelaars als eerste aan een barre voettocht naar Drenthe moest beginnen. Een dag eerder waren razzia's gehouden en alle mannen tussen de 17 en de 35 jaar waren opgeroepen zich te melden. Zondag 12 november 1944 vertrok een tweede groep van circa 450 man en op 7 december werden nog eens 100 Texelaars die als 'staatsgevaarlijk' waren bestempeld afgevoerd. Op 12 en 27 maart 1945 mochten de meeste mannen terug naar Texel waar vervolgens in de nacht van 5 op 6 april de Georgische Opstand uitbrak. Een klein groepje keerde pas tijdens de Pinksterdagen terug op het eiland. De expositie aan de Groeneplaats loopt tot en met woensdag 19 november. Hij is van maandag tot en met zaterdag geopend van 10.30 tot 17.00 uur en op zondag van 13.00 tot 17.00 uur.