Doorgeschoten zorg
'Op het momen dat iemand in het verzorgingshuis kwam, zette die nog veertien dag zelf koffie, maar daarna was het wel heel makkelijk dat iemand langs kwam met koffie. Zorg heeft teveel de overhand gekregen, we zijn ontzettend ver doorgeschoten.'
Agnes Glas van Omring schetst op de ledenvergadering van zorgcoöperatie Texel Samen Beter haar visie op verleden en toekomst van de zorg. Hoe de burger de afgelopen decennia stapje voor stapje een hele beroepskmarkt professionele zorg om zich heen heeft gekregen.'Medicaliseren, we zijn makkelijker naar de dokter gegaan, naar het ziekenhuis, zorgverleners bedachen allerei soorten aanbod en voorzieningen. Terwijl de beroepsmatige zorg heel dicht bij de burger is gaan saan, zijn mantelzorg en vrijwilligers verder af komen te staan. Nu geven we de burger de regie terug. Niet voor alles naar een dokter, maar laat familie en mantelzorg heel dichtbij komen, daarna bekenden, sociaal netwerk, vrijwilligers en in de buitenste ring beroepsmatige ondersteuning.' De burger aan de knoppen, heet dat tegenwoordig. Die bepaalt welke zorg goed voor hem is, wat hij wil, wie dat kan leveren, zelf de regie over leven en wonen. Op de plek die je wilt, thuis, liefst met de mensen die voor jouw van betekenis zijn. Het vraagt nieuwe vormen van wonen. Niet omringd door verzorgers, maar alleen op de momenten van de dag dat je ze nodig hebt. Een ontwikkeling dus naar 'maximale zelfregie'. Nog een sleutelbegrip: Wederkerigheid. Glas: 'Dat is een samenlevingsverhaal. Dat je betekenisvol kunt zijn iemand. Jonge mensen kunnen betekenisvol zijn voor senioren. Niet helpen bij het scheren, maar iets voor iemand doen. We zeggen wel dat kinderen later voor ouderen zorgen, maar die wonen vaak ver weg, hebben het druk met hun carrière en ouders willen hun kinderen niet belasten. Het is daarom van belang vriendschappen te sluiten, kijken of je binnen je eigen vriendenkring wederkerigheid kunt opbouwen. In vriendschappen zijn heel andere dingen mogelijk.' De rol van de techniek in de (mantel)zorg groeit snel: Beeldzorg. Via de iPad een beeldverbinding met de zuster, de huisarts en zelf met jongeren. Leerlingen van De Vliekotter in Oosterend gaan op bepaalde tijdstippen 'beeldbellen' met ouderen. Glas: 'Ook voor mensen met dementie blijkt de iPad boven verwachting goed te werken. Beeld werkt heel goed.' Het belang van zorg bij dementie groeit. Nu zijn er op Texel 236 menen met dementie, maar de prognose is dat dit in 2040 bijna verdubbeld tot 565, wat ver boven het gemiddelde is van Noord-Holland en Nederland. 'Er zit en beetje en taboe op dementie en er is schaamte. Maar in een dementievriendelijke samenleving kun je om hulp vragen en doe je gewoon mee. Het lukt weliswaar niet mer zo goed, maar je doet wel mee.'