Blijvend grasland niet voor de eeuwigheid
Blijvend grasland (minimaal vijf jaar), tijdelijk grasland of akkerbouw? Welke keus maakt de boer. Volgens een 'ervaringsdeskundige' rendeert akkerbouw in goede jaren beter, maar in andere jaren nauwelijks. En hoe zit het met het ecologisch rendement?
Plaatselijk kan op grasland een zwaar beheerpakket voor agrarisch natuurbeheer afgesloten worden. Zoals voor kruidenrijk grasland, een late maaidatum of botanisch beheer. Voor gederfde inkomsten ontvangt de boer per hectare €1028,35. Als deze boer ruige (stal)mest strooit, ontvangt hij nog eens€138,72. Als er twee keer kan worden gemaaid, met een gemiddelde opbrengst van tien rollen hooi, blijft er na maaien en persen een netto opbrengst over van €200,-. Via het gemeenschappelijk landbouwbeleid komt daar in 2015 naar verwachting €270,- bij aan subsidie en ten slotte is er voor blijvend grasland een vergoeding van €120,- per ha. De laatste bedragen gelden voor alle landbouwpercelen dus ook bouwland, alleen moeten agrariërs op bouwland voor de €120,- vanaf 2015 aan de vergroeningseisen voldoen. Deze landbouwsubsidie is ter vervanging voor het huidige ingewikkelde systeem van toeslagrechten, het gaat dus niet om nieuw geld. Sommige boeren die geen toeslagrechten hadden gaan er op vooruit, anderen gaan er op achteruit.
Beheerovereenkomsten voor kruidenrijk grasland, botanisch beheer en late maaidata zijn alleen mogelijk op bepaalde stukken van Texel. 'Of we intensief beheer willen toepassen hangt er vanaf of de gebieden in trek zijn bij weidevogels, zoals grutto en tureluur. In 2014 was er in het agrarisch gebied bijvoorbeeld ongeveer 350 ha met de beheerpakketten kruidenrijk grasland, late maaidata of botanisch beheer. Dat is dus maar een klein gedeelte van het totaal gras areaal. Bijvoorbeeld de omgeving van de Butendiek en De Grie', vertelt Siebold van Breukelen, gebiedscoördinator van De Lieuw. 'We sluiten overeenkomsten af voor zes jaar. Als de boer daarna zegt: ''Ik stop er mee'', dan is dat sneu, maar als het contract afloopt, is het aan de boer te bepalen wat hij met het land gaat doen.' Uiteraard proberen we de boer wel op andere ideeën te brengen omdat het ecologisch rendement van het zware beheer hoger wordt als de percelen langdurig goed voor weidevogels worden beheerd. Dat er rond Den Hoorn grasland wordt gescheurd, wil niet zeggen dat er sprake is van een trend. 'Het gaat in de melkveehouderij best goed, zij willen eerder meer gras dan minder.' In hoeverre de afgesproken ondergrens van 4000 hectare grasland op Texel daadwerkelijk groen is, is moeilijk te zeggen. Mocht het areaal blijvend grasland landelijk onder een bepaalde grens duiken, dan kan staatssecretaris Sharon Dijksma van Economische Zaken boeren verplichten een bepaald gedeelte van hun land groen te houden. In het nieuwe gemeenschappelijk landbouwbeleid is de eis opgenomen dat het areaal blijvend grasland niet met meer dan vijf procent mag dalen ten opzichte van het peiljaar 2012. Als dit meer daalt dan kan de staatssecretaris eisen dat blijvend grasland dat recent omgezet is naar bouwland weer wordt ingezaaid met gras. Akkerland wil overigens niet zeggen dat de natuur daar ontbreekt. De Lieuw heeft bijvoorbeeld negentig overeenkomsten voor ongeveer 3000 ha weidevogelbeheer, circa 50 procent bouwland en 50 procent grasland. Het grootste deel betreft legselbeheer. De meeste nesten worden op bouwland gevonden.