Wens van jutters eindelijk vervuld
Zes jaar waren ze ermee bezig, zaterdag werd 'Jutters en Standvonders van Texel' van Joop Rommets, Nico Volkerts en Klaas Uitgeest gepresenteerd in Schipbreuk- en Juttersmuseum Flora. De 'bijbel' van de juttergeschiedenis is gevuld met de prachtigste verhalen.
'Het heeft mede zes jaar geduurd doordat we jutters moesten interviewen. Iedere keer als je denkt dat ze klaar zijn met hun verhaal komen ze weer met wat nieuws', vertelt Joop Rommets. Iemand die niet in het boek mocht ontbreken is Ide Kok. Hij is de oudste jutter die in het boek aan het woord komt. Rommets schrijft er het volgende over: ''Heb ik dan ook gejut?', vraagt Ide Kok met een onschuldig gezicht als ik oonaangekondigd bij hem binnenstap met de vraag of hij wil meewerken aan een interview voor een boek over de Texelse jutterij. Na het antwoord 'ze zeggen het', verschijnt er een glimlach. Hij staat op, pakt iets uit een kast en drukt me dan een soort dolk in handen, fraai versierd en, ondanks dat-ie van hout is, met een behoorlijk scherpe punt. 'Meer bijzonders heb ik niet.' Even komt het idee in me op dat het gesprek is beëindigd. Maar dat blijkt mee te vallen. Na een uur zit ik er nog, heb ik het ene na het andere juttersverhaal gehoord en verwijt ik mezelf dat ik geen blocnote of casseterecorder heb meegenomen. Gelukkig vindt Ide het helemaal niet erg als ik een dag later nog eens kom.' Het is de Jutter van de Mokweg die overmand wordt door emoties wanneer hij uit handen van Rommets het eerste exemplaar van het boek uitgereikt krijgt. Het tekent het belang van het boek voor de jutters. Het was er niet en het moest er komen, het is er. En hoe. Het boek ademt sfeer en zuigt de lezer mee naar een wereld van nachtelijke avonturen, storm, kat-en-muis spelen tussen jutters en strandvonders en sterke 'absoluut waargebeurde' verhalen. Het boek verveelt geen moment en door de opbouw van verhalen nodigt het uit om in 'vrije' momenten opgepakt te worden. We slaan het boek open en komen terecht op pagina 165. 'Mijn vrouw en kinderen vonden me een verrader', staat bovenaan te lezen. Wat volgt is het verhaal van Klaas Uitgeest zelf, al een levenlang jutter toen hij 1985 op 47-jarige leeftijd hulpstrandvonder werd en toetrad tot het kamp van de 'vijand'. 'Mijn voorganger was Piet Kuip. Die maakte zich niet zo druk. Als jutter heb ik hem eenmaal op het strand gezien. Ik kon er dus alleen maar op achteruit gaan. Want als ik het niet deed, wie zou het dan worden? Bovendien werd het jutten in die tijd al een stuk minder. Daarom heb ik ja gezegd. Als de trein voorkomt, moet je instappen', tekent hij op. Naast talloze verhalen schenkt het boek aandacht aan een aantal spraakmakende scheepsstrandingen, het ontstaan van de strandvonderij en geeft Jutters en Strandvonders antwoord op de vraag waarom Texel twee juttersmusea heeft. De tekst voorin het boek ademt de sfeer van de inhoud: 'Als de wind aanwakkert, begint het bloed van de jutter sneller te stromen. Dan wil hij naar het strand. Ligt er nog wat? Spoelt er nog wat aan? Is hij eerder dan de andere jutters? En is hij de strandvonder te snel af?' In 296 rijk geïllustreerde pagina's doen alle juttercoryfeeën hun verhaal, onder hen Maarten Boon, Jan en Klaas Uitgeest, hoofdstrandvonder Francine Giskes en de inmiddels overleden Sil Boon en Cor Ellen (wiens collectie in Flora te zien is). Maar ook de 'jongste' jutter Maarten Brugge wordt niet vergeten. Het geeft een uitstekend beeld van de veelzijdigheid van het juttersvak. Neergestorte vliegtuigen en helikopters, sigaretten, balken, prullaria en gestrande walvissen (levend of al half vergaan): altijd waren de jutters er als eerste bij. Niet eens zozeer om het graaien, maar om de spanning en de uitdaging de eerste te zijn. 'Dit was het moment voor het boek. Over 25 jaar zijn de verhalen er nog, maar dan zijn wij al lang gegaan', sprak Jan Uitgeest van Flora tijdens de opening. Verhalen die nog niet gebundeld waren, zijn nu behouden voor de toekomst. Ondanks dat het boek pas net uit is, mag het gezien worden als hèt naslagwerk wanneer het dit onderwerp betreft. Het boek is tot 1 januari voor €29,95 te verkrijgen in alle Texelse Boekhandels, Flora, Ecomare, Kaap Skil en bij de schrijvers thuis. Na 1 januari kost het boek €34,95.