Vanuit de lucht een karakteristiek beeld van Den Hoorn, omringd door grasland. Zichtbaar is ook dat het bouwland oprukt.
Vanuit de lucht een karakteristiek beeld van Den Hoorn, omringd door grasland. Zichtbaar is ook dat het bouwland oprukt. Foto: Pieter de Vries

'Schapenhouderij kan niet langer'

Het Hoornderkerkje, tuinwallen, grasland en schapen. Een combinatie die in menig foto-album prijkt. Voor de schapen rond Den Hoorn is de familie Veeger al decennialang hofleverancier. Hoe lang nog? We vroegen het, via Lia Duinker kregen we antwoord.

Wat zijn de plannen?

'Omschakelen naar akkerbouw op het bedrijf van de familie Veeger.'

Waarom?

'Door allerlei omstandigheden is het voor de familie Veeger niet meer mogelijk om de schapenhouderij die ze jarenlang heeft uitgeoefend voort te zetten. Te veel soms onjuiste, maar dwingende eisen, regels, voorschriften van de gemeente, de provincie, de milieudienst, de natuurvereniging, de NVWA en Dienst Regelingen (nu RVO), en allerlei klachten over de bedrijfsvoering die kennelijk uit de buurt komen, maar altijd anoniem zijn. Er wordt met bloedend hart afscheid genomen van de schapen en noodgedwongen overgegaan op akkerbouw.'

Met bloedend hart afscheid van de schapenhouderij

Waar worden ze beperkt en wat zijn de gevolgen hiervan?

'Voorbeeld: Het perceel naast Donatus. Staat niet aangegeven op de kaart van het bestemmingsplan Buitengebied als archeologisch monument. Staat zelfs helemaal niet ingetekend. Op dit perceel zijn dit jaar aardappels geteeld. Zonder klachten. Na de oogst is het perceel gekilverd, iets wat heel gebruikelijk is, na de oogst het land weer vlak leggen. Daarna zou er wintergerst worden gezaaid, maar er verschenen ineens allerlei mensen op het land: van de gemeente, de provincie en de archeologische dienst. Er was een melding gedaan door iemand, er werd niet gezegd wie, maar het werk werd stilgelegd want er moest onderzoek worden gedaan. Op dat moment was het kilveren nog niet afgemaakt, waardoor er nu, na de regen, plassen op het land staan.

Op de kaart van het bestemmingsplan Buitengebied staat het perceel niet vermeld als monument. Niemand wist precies wat nu de status van het perceel was, maar er mocht niets meer gebeuren. Met een GPS-kaart kon door de loonwerker worden aangetoond dat er nauwelijks iets aan de hoogtes van het perceel was veranderd, maar toch moest eerst de provincie metingen doen, en daarna de archeologische dienst. Inmiddels is er een brief binnen van de provincie waarin staat dat alles wat er gebeurd is binnen de regels van de provinciale milieuverordening valt. Maar het betreft hier wel een archeologisch monument, dat staat niet op de gemeentelijke plankaart en de provincie gaat er ook niet over.' Dat was op 23 september. Nu dus de archeologische dienst. Die zijn inmiddels geweest. Men was daar niet echt ontzet over de gepleegde werkzaamheden, maar duidelijkheid is er nog niet. De betrokken ambtenaar is op vakantie. Al met al zijn we een maand verder en kan er nog steeds niet worden ingezaaid. Het meeste boerenwerk verdraagt geen uitstel, het moet op tijd gebeuren, als het weer goed is en het land bekwaam. Al dit ambtelijke getreuzel is onverdraaglijk. De gerst had al boven moeten staan. Inmiddels is het door de regen niet mogelijk het kilveren goed af te maken en er kan straks helemaal niet meer gezaaid worden. En schadevergoeding? Ho maar. Dit betreft het perceel naast Donatus. Alle andere percelen van de familie Veeger hebben niet die status van archeologisch rijksmonument. Volgens de brief van de provincie kan daar dus gewoon akkerbouw plaats vinden. Normaal agrarisch gebruik. Het valt allemaal binnen de PMV, net als de activiteiten van landbouwers op Texel die niet Veeger heten. En omdat de schapenhouderij hier niet langer kan en mag, gaat dat dus gebeuren: akkerbouw.'

Is kilveren nodig?

'Er wordt al tientallen jaren gekilverd op Texel. Met name voor dure teelten is het nodig dat het land vlak ligt, en dat is iets anders dan horizontaal. Het land mag best aflopen, maar hoogteverschillen waardoor water op het land blijft staan of waardoor uitdroging ontstaat zijn funest. Het regenwater moet van het land af kunnen. Dat na de oogst het land netjes vlak wordt gelegd is gebruikelijk. Vooral voor dure teelten zoals (poot)aardappels, bollen en groente, maar eigenlijk voor alle gewassen is van belang dat het land vlak ligt en dat er een goede waterhuishouding is. Het verbod op beregenen maakt landbouw op Texel toch al moeilijker dan aan de vaste wal. Ieder zijn vak. Boeren is zeker een vak. Buitenstaanders hebben gemakkelijk en vaak ongehinderd door enige kennis van zaken een mening over wat wel en niet nodig is in de landbouw.'

Met dank aan Lia Duinker