Het perceel grond aan de Kleiweg, een Rijksmonument, is onlangs gekilverd.
Het perceel grond aan de Kleiweg, een Rijksmonument, is onlangs gekilverd. Foto: Gerard Timmerman

Veel onduidelijkheid over bodemarchief

De gemeente voert komende vrijdag overleg met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed naar aanleiding van het egaliseren van het perceel bij Den Hoorn dat de status archeologisch rijksmonument heeft. Een woordvoerder van de Rijksdienst meldde vrijdag dat de schade aan het bodemarchief naar alle waarschijnlijkheid meevalt.

Het gesprek tussen gemeente en Rijksdienst moet meer duidelijkheid geven over de vraag over wat er nu precies wel en niet is/wordt toegestaan op percelen van archeologische waarde en wie daar toezicht op moet houden. Nadat de melding bij de gemeente was binnen gekomen dat er werd gekilverd, duurde het anderhalve dag alvorens duidelijk werd wie het bevoegd gezag in deze kwestie is. De Rijksdienst dus, want de gemeente heeft er in dit geval niets over te zeggen. Met die duidelijkheid waren de bevoegde toezichthouders nog niet zomaar ter plekke, de gemeente moest naar eigen zeggen aandringen alvorens ze naar Texel kwamen. 'Van een plaatsvervangend collega heb ik begrepen dat alleen de beschermende laag van de terp af is gehaald en dat de archeologie niet is geschaad', meldt een woordvoerder van de Rijksdienst. Onduidelijkheid over het toezicht, maar ook over de (interpretatie van) de regels, zo werd maandag duidelijk tijdens de zitting van de gemeentelijke monumentencommissie die de kwestie op de agenda had gezet. Het blijkt mogelijk om de grond tot een diepte van vijftig centimeter te beroeren, mits er een monumentenvergunning is verleend. Die wordt nu alsnog bij de Rijksdienst aangevraagd. 'Er is een spanningsveld. Aan de ene kant het bodemarchief dat beschermd moet worden en aan de andere kant de boer die zijn werk moet doen. Ik proef een beetje dat de boer tegemoet moet worden gekomen', zei Dick Drijver, voorzitter van de commissie. 'Er is lang overleg geweest over de regels, die door de gemeenteraad zijn vastgesteld. Dan moeten we ons daar ook aan houden.' Vanuit de gemeente is er behoefte aan duidelijke afspraken over wie moet toezien op naleving en over de bandbreedte die wordt gehanteerd. Vragen die vrijdag worden voorgelegd aan de Rijksdienst. Ook over het scheuren van meer grasland, zoals rond Den Hoorn staat te gebeuren, is niet alles glashelder. Op Texel geldt een afspraak van minimaal vierduizend hectare grasland, maar daarvoor bestaat geen juridisch dwangmiddel. 'Als de boeren hun grasland willen scheuren, dan kunnen ze dat doen', zei Dick Drijver. En als dat grasland is gescheurd, mag dan de kilver er over om het vlak te maken? Oftewel: mag het historisch reliëf zoals dat ook bestaat in de omgeving van Den Hoorn, worden afgevlakt. Veel vragen, waarvan de monumentencommissie, de Historische Vereniging en de gemeente vinden dat er snel duidelijkheid over moet komen. Regels en afspraken die vervolgens glashelder naar buiten moeten worden gebracht, zodat ook boeren weten waar ze aan toe zijn. Vooralsnog is het werk aan de Kleiweg stilgelegd en mag er niet worden gezaaid. Op pagina 5 aandacht voor de archeologische beleidskaart en op pagina 9 vertellen de betrokkenen hún kant van het verhaal.