Werken in De Skuul is verrijkend
'Iedereen die verslaafd is weet dat je moet stoppen. Maar hoe doe je dat? De Skuul is een mooie plek, waar je de tijd krijgt om dat uit te vogelen. Wie ben ik, wat wil ik en waarom grijp ik steeds naar iets dat me verdooft?'
Jenneke Wassink is al meer dan 27 jaar groepswerker bij De Skuul. 'Goos Westerlaken vroeg destijds of ik de administratie wilde doen op de Skuul. Ik wist toen niet eens waar die stond. Zo ben ik er eigenlijk in gerold. Ik had geen opleiding maatschappelijk werk en ben die toen gaan doen, naast mijn part time baan. Zo kon ik de dagelijkse praktijk toetsen aan de theorie. Verslaafden zijn mensen met een verhaal, dat is wat mij boeit. Ze zijn ergens vastgelopen. Het verhaal achter hun verslaving, dat is waar het om draait. De gesprekken die ik met hen heb gevoerd, de levenservaringen die we hebben gedeeld, dat heb ik altijd heel verrijkend gevonden.' Zaterdag 27 september neemt ze officieel afscheid.
Inmiddels kent ze de verslaafden en hun problemen als haar broekzak. 'Hun situatie is uitzichtloos. Ze zijn afhankelijk van drank of drugs en zijn vaak alles kwijt. Ze zijn heel onzeker en hebben weinig verantwoordelijkheidsgevoel. Maar hebben wel zelf het besluit genomen om naar De Skuul te komen. Ik zeg altijd tegen hen: het is positief dat je hier bent, je wilt er iets aan doen. Daar krijg je de tijd voor. Kijk eerst maar eens rond, zoek je plekje. Je bent vrij om je over het eiland te bewegen, een wandeling te maken langs de Mokbaai of zo. Kijk om je heen en geniet. Het verblijf is confronterend. Iemand moet bij zichzelf te rade gaan. Waarom loop ik tegen dingen op, waarom erger ik me aan bepaalde mensen, wat is er aan de hand? De interactie tussen bewoners en wij als groepswerkers, daar maken we gebruik van. Zodat ze zichzelf leren kennen en hun verantwoordelijkheden weer oppakken en niet afschuiven. Dat ze zelfstandig worden, de consequenties nemen van hun eigen besluiten en de verantwoordelijkheid voor hun eigen daden. Het bijzondere van De Skuul is de duur van de behandeling. De mensen krijgen hier de tijd. Bijzonder is ook de plek. Mensen kunnen er echt afstand nemen van hun eigen omgeving, letterlijk. En ook van hun verslaving. De indeling van de dag ligt niet vast, al zijn er wel vaste dingen, zoals het eten. Maar ze hebben veel vrije tijd. Dat is vaak hun probleem. Hier leren ze dingen met elkaar doen en ontdekken zo hoe ze de dag kunnen invullen. Met sporten, fietsen, knutselen of in de tuin werken. Je hebt er ook die gaan op hun achterste zitten. Dat schiet natuurlijk niet op. We kunnen ze wel verplichten iets te doen, maar dat werkt niet. Uiteindelijk moeten ze zelf het initiatief nemen. Wij helpen daarbij en praten met ze. Het draait om vertrouwen en vertrouwelijkheid. In die gesprekken geven wij ons ook. Je deelt levenservaringen en leert van elkaar. Geen koffiepraat, je hebt het ergens over. Ieder vertelt zijn of haar eigen verhaal. Als verslaafde en groepswerker loop je samen op, maar uiteindelijk gaat ieder zijn eigen weg.' In al die jaren heeft ze veel bewoners uitgezwaaid. 'Maar de contacten blijven. Mensen die al twintig jaar weg zijn, spreek ik regelmatig op de terugkomdagen van bewoners, die we eens in de zes weken houden. Natuurlijk zijn er ook mensen die voortijdig afhaken. Maar hun verblijf is nooit voor niets geweest. Vroeg of laat komen ze vaak weer terug. Laatste belde iemand op die na vijftien jaar weer in zijn oude gewoonte was vervallen. ''Het gaat niet goed, ik ga maar naar Texel'', zei hij.'
Eén van haar kenmerken is vasthoudendheid. Dat kwam goed van pas toen De Skuul een paar jaar geleden met sluiting werd bedreigd. 'Er was geen geld meer beschikbaar voor langdurige opnamen zoals in De Skuul. Ik heb, samen met onder andere Joke de Goede en Willem Eelman, gestreden voor het belang. We hebben een modus gevonden waarop het wél kan. Ook de bank zag het zitten, zodat we konden doorstarten.'
Nu stopt ze als groepswerker, maar verdwijnt als voorzitter van de Stichting Vrienden van De Skuul niet helemaal uit beeld. 'We verzorgen de jaarlijkse vriendendag en schrijven donateurs aan. Zo zorgen we voor een extraatje voor zaken waar vanuit de algemene middelen geen geld voor is, zoals een tuinhuisje. Ik zou nog wel wat hulp kunnen gebruiken.'
De jaarlijkse vriendendag op De Skuul die zaterdag van 11.00 tot 15.00 uur wordt gehouden, staat in het teken van haar afscheid. Van 12.00 tot 13.00 uur is er een officieel gedeelte.
Je deelt levenservaringen en leert van elkaar
Gerard Timmerman