'Tijdens droomrijke nachten is hij op Texel'
'Laat het hier rood zien van de stickers', zei Jan Duin zondagmiddag bij de opening van een tentoonstelling van schilderijen van Toon de Haas in Den Hoorn. 'Koop het en zorg ervoor dat deze werken niet meer terug de plas overgaan, ze horen hier.'
Liefst drie voormalige klaslokalen van 't Drijverhuus (de voormalige Drijverschool) aan de Naalrand zijn ingericht met werken van de schilder die geboren werd in Oosterend en tot zijn 26ste op Texel woonde. De Haas viert dit jaar zijn 85ste verjaardag en dat was voor Herman en Ina Bakker van galerie Klifart een mooie gelegenheid een expositie aan De Haas te wijden. In de klaslokalen hangen voornamelijk werken die de schilder de afgelopen tien jaar maakte.
Jan Duin had de eer het openingswoord te houden. Hij wees op de kracht die de schilderijen uitstralen. 'Toon weet van een tuin als een postzegel op het doek een waar paradijs te maken. Planten die hij schildert zeggen "pluk me niet" en bermen die hij schildert zeggen "maai me niet". Hij laat je het landschap zien en geeft de boodschap dat je daar zuinig op moet zijn.' Diverse werken tonen Texelse landschappen.
De Haas zelf reikte, omgeven door een hoop gasten, de eerste exemplaren uit van het nieuwe boek 'Dorp Stad Huis Tuin Stilleven en Landleven' dat Het Open Boek in Den Burg heeft uitgegeven. Zijn vriendin Adrie Markus kreeg het eerste exemplaar. De Haas overhandigde het boek ook aan zijn kleinkinderen Martje en Toon voor wie hij in het boek een 'selfie' heeft opgenomen. Geen geschilderd of gefotografeerd exemplaar, maar een korte beschrijving van zijn leven als schilder.
In zijn 'selfie' beschrijft De Haas onder meer hoe op zijn veertiende ooit op de boerderij van zijn vader bezig was met kleurige lappen stof die als achtergrond voor een stilleven moesten dienen. Zijn oom Biem keek toe en vroeg bezorgd aan de moeder van Toon de Haas of het allemaal wel goed ging met haar zoon. Zijn moeder legde geruststellend uit dat Toon een motief zocht voor een schilderij, al behield oom Biem toch enige twijfels.
De Haas laat in het boek eveneens weten hoe hij na de Tweede Wereldoorlog op Texel het gezelschap van Ad Blok van der Velden opzocht, hoe Blok van der Velden hem tuunwallen, hekken en andere zaken in het landschap liet tekenen en hem onversneden van commentaar voorzag. In 1955 verliet De Haas op zijn 26ste Texel, al bleef het eiland altijd bij hem. Adrie Markus beschrijft in het boek hoe het platteland in de buurt van Amstelveen De Haas nooit heeft kunnen bekoren. 'Het Amstellandse gras werd nooit aan het schilderslinnen toevertrouwd. Geklemd tusen de Amstel en Amsterdam sprak daar de verstedelijking hem aan. Maar tijdens zijn droomrijke nachten vertoeft hij vaak nog op zijn geboorte-eiland.' Herman Bakker gaf aan blij te zijn met de expositie. Hij nam alvast een voorschot op de toekomst en stelde dat de negentigste verjaardag van De Haas ook een mooie gelegenheid voor een tentoonstelling moet zijn. Bakker gaf zijdelings aan dat het ook leuk was geweest als de gemeente een vertegenwoordiger naar de opening had gestuurd, maar dat was niet gelukt. Lodewijk Dros en dichter Koos Hagen lazen beiden een gedicht voor.
De expositie over Toon de Haas loopt tot maandag 22 september. 't Drijverhuus is elke donderdag, vrijdag, zaterdag en zondag van 13.00 tot 17.00 uur geopend.