Van orgel tot software voor boekhouding
Vijftig jaar geleden begon Wim Ploeg sr. als ondernemer. Hij start met orgels, gaat over op een uitgeverij en begin jaren tachtig ontstaat SnelStart. Toen klein, nu een van de grote ondernemingen op het eiland met 50.000 klanten en circa honderd medewerkers.
Eind 1981 haalt Wim Ploeg sr. een Toshiba in huis. De computer moet de boekhouding en facturering van zijn bedrijf vereenvoudigen, maar de praktijk is anders. De Toshiba arriveert in een kist die Ploeg van de importeur zelf niet mag openmaken, een monteur moet de computer installeren en een mevrouw uit Gouda komt naar Texel voor instructie. De computer zelf werkt met verschillende diskettes voor de boekhouding en de facturering wat evenmin direct een verbetering is. Ploeg: 'Je moest telkens kiezen of je de ene diskette of de andere zou laden. En dan moest je ook telkens twee keer namen en adressen intikken wat dubbel werk opleverde en de kans vergrootte dat iets mis zou gaan.'
Kortom, de voor liefst 35.000 gulden aangeschafte compter maakt het werk er niet eenvoudiger op. De gedachte komt op het ingewikkelde apparaat terug te sturen, maar Ploeg bedenkt zich. De Toshiba wekt zijn interesse en hij begint zich af te vragen hoe de combinatie boekhouding, facturering en computer beter en eenvoudiger kan worden. Hij bedenkt een aantal verbeteringen en neemt contact op met Toshiba dat 'voor een dagje' een systeemanalist naar Texel stuurt. Het 'dagje' blijkt te kort, waarna Ploeg en de analist meerdere dagen optrekken.
Tijdens de maaltijd komt een idee naar voren. De analist (A.C.J. Groeneveld) wil wel een boek schrijven over computers en Ploeg wil dat wel uitgeven. Het wordt het boek 'Wat is nu eigenlijk een computer' dat de eerste is in een reeks van zeventig computerboeken die in die tijd bij de toenmalige uitgeverij van Ploeg aan de Harkebuurt worden gepubliceerd. De boeken hebben gezamenlijk een oplage van enkele honderduizenden exemplaren. De basis van 'Wat is nu eigenlijk een computer' is eenvoud: het boek moet te volgen zijn voor iedereen, ook mensen die totaal blanco zijn op het gebied van computers.
Tegelijkertijd verdiepen Ploeg en zijn destijds 11-jarige zoon Frits zichzelf verder in de in opkomst zijnde computer. Ploeg leert programmeren in Toshibi basic en samen met de jonge Frits schrijft hij in de avonduren een programma dat de naam SuperKasboek krijgt. Via de boeken die worden uitgegeven maken ze reclame voor SuperKasboek. Ploeg: 'Mensen konden voor vijfentwintig gulden onder rembours een demo aanvragen om het programma zelf te proberen. We hadden het zo gemaakt dat het zichzelf moest wijzen. Het moest zoveel mogelijk af zijn.' Er volgt een tweede programma met de naam SnelFactuur waarmee in 1984 de basis voor SnelStart wordt gelegd. De naam is volgens Ploeg een samenvoeging van 'snel' en 'starten'. De naam wordt voorzien van de ster die er nog steeds in zit. Die staat voor simpel, krachtig en ook soberheid. De eigen ervaringen met de Toshiba blijven een rol spelen; de programma's moeten voor eenieder goed te volgen zijn en vooral praktisch zijn, zodat automatisering van de boekhouding daadwerkelijk voordelen oplevert.
Het maken van automatiseringspakketten is op het eerste gezicht geen logisch gevolg op het maken van elektronische orgels waar Ploeg, afkomstig uit Zeist, op Texel mee begint als hij zich in 1964 in Oosterend vestigt. Hij trouwt met Dinie Stark, dochter van Frans Stark van vakantiecentrum De Verrassing in Oosterend. Ploeg, van huis uit elektronicus, begint aan de Oesterstraat in de oude bakkerij van Blom met zijn bedrijf De Tak. Een verklaring van de Kamer van Koophandel vermeldt 25 juni 1964 als de dag waarop De Tak wordt opgericht. Op 15 november 1966 krijgt Ploeg van de Kamer van Koophandel in Alkmaar drie bedrijfsvergunningen voor De Tak als 'elektrotechnisch reparateursbedrijf', 'elektrotechnische installateursbedrijf' en als 'radio en televisie-installateurs- en reparatiebedrijf'. 'Er kwam een afgevaardigde van de Kamer van Koophandel speciaal naar Texel om de vergunningen te overhandigen. Dat deden ze omdat het er drie tegelijk waren.' De naam De Tak is een idee van zijn vrouw. 'Zij zei dat dat een stukje van een boom is die de kans moet krijgen om uit te groeien tot een boom.'
Niet praktische computer voor boekhouding leidt begin jaren tachtig tot SnelStart
Ploeg bouwt aanvankelijk thuis aan de Oesterstraat de orgels (merknaam Voluma Excellent) en in de winter van 1967 en 1968 verhuist het bedrijf naar een leegstaande kippenschuur van de familie Kooger aan de Harkebuurt, de huidige plek van SnelStart. In de winter van 67/68 staat alleen de kippenschuur op die plek. Stark gebruikt het gebouw voor de opslag van meubels van de toenmalige meubelwinkel aan Oesterstraat 21 (het Wapen van Amsterdam) en daar komt een eind aan als de woningzaak wordt opgeheven.
De jaren zeventig zijn volgens Ploeg zorgelijke en zware jaren. De orgelbranche kampt met teruggang en het is niet makkelijk vanaf Texel de geleverde orgels te onderhouden. De combinatie van zijn bedrijf met De Verrassing en de woninginrichting van Stark is ook niet altijd even gelukkig. Ploeg noemt het jaren waarin hij moeilijke beslissingen moet nemen en waarin hij veel fouten maakt. 'Achteraf zijn het jaren waarin je ook heel veel leert, maar het waren zware jaren waarbij het bedrijf vaak in financiële problemen heeft verkeerd. Er zijn perioden geweest dat elke maandagochtend de deurwaarder bij me langs kwam om te praten.'
Een ommekeer volgt als Ploeg zich gaat toeleggen op zelfbouwpakketten voor elektronische orgels. Daar moeten handleidingen bij en in 1974 besluit Ploeg die handleidingen zelf te gaan drukken. Het is het begin van de uitgeverij waarvoor Ploeg op 2 maart 1978 erkenning krijgt van de Vereeniging ter Bevordering van de Belangen des Boekhandels. Offsetdrukkerij is in die jaren in opkomst en er wordt voor achtduizend gulden een tafeldrukmachine naar de Harkebuurt gehaald. Er ontstaat een uitgeverij met eigen persen, snijmachine en donkere kamer en rond 1980 is het drukken en uitgeven van boeken de hoofdmoot van het bedrijf. Ploeg: 'In dat jaar belandt het bedrijf ook weer in een financieel stabiele situatie.' Onder de naam Uitgeverij Stark Texel worden kinderboeken uitgegeven en boeken op het gebied van theologie. Op dat moment doet de eerste computer zijn intrede bij Ploeg; een IBM met een geheugen van acht kilobyte waarop ongeveer vier pagina's tekst op een magnetische kaart kunnen worden opgeslagen. 'Die teksten werden uitgedraaid op lange stroken papier en afgedrukt door zogenaamde bolletjes waarop lettertekens stonden.' De vrouwen en opgroeiende kinderen helpen mee in de uitgeverij om alles voor elkaar te krijgen. Het zijn nog steeds tijden waarin hard moet worden gewerkt om alles voor elkaar te krijgen. 'Dan had je bijvoorbeeld een avond dat je aan tweeduizend mensen folders moest sturen. De enveloppen werden met de hand geschreven en het was nachtwerk voor je klaar was.'
De tweede computer is de Toshiba waarmee de basis wordt gelegd voor SnelStart. Van de bouw van elektronische orgels komt de familie Ploeg op die manier via een uitgeverij tot de ontwikkeling van software voor boekhouding en facturering voor het midden- en kleinbedrijf. De beide computers uit de begintijd staan nog steeds bij SnelStart als herinnering aan vroeger. 'Kun je nagaan dat je in de begindagen soms op tien computers tegelijk diskettes aan het laden was om die daarna per post naar de klanten te sturen', vertelt Wim Ploeg jr. die sinds een paar jaar de algemene leiding over SnelStart heeft overgenomen van zijn vader. 'Tegenwoordig stuur je een e-mail naar de klant en daarin staat een licentiesleutel waarmee je toegang krijgt tot de software. Er wordt bijna niets meer per post verstuurd.'
SnelStart groeit gestaag, waardoor het pand aan de Harkebuurt sinds de jaren tachtig vijf keer moet worden verbouwd en uitgebreid. Dat gaat niet zonder strijd met provincie en gemeente, omdat het bedrijf in het buitengebied ligt. De laatste uitbreiding bestaat uit nieuwbouw van twee keer vijfhonderd vierkante meter, waardoor SnelStart van binnen zeer ruim oogt en de komende jaren de ruimte heeft om door te groeien. Aan de buitenkant is door de bomen op het eerste gezicht niet veel te zien van de uitbreiding. Op het moment werken bijna honderd mensen bij het bedrijf. Recent werd de 50.000ste klant binnengehaald. In 2006 haalde SnelStart de 25.000ste klant binnen. Het streven is de komende jaren verder te blijven groeien.
Sinds 2003 is SnelStart eigenaar van de Bartimeushoeve een eindje verderop aan Harkebuurt waar klanten opleiding kunnen krijgen in de programma's van SnelStart. De laatste ontwikkeling op dat gebied zijn de zogeheten webinars. Daarbij geven medewerkers van SnelStart cursus voor een camera. Klanten kunnen via internet inloggen op zo'n cursus. Via de mail kunnen vragen worden gesteld die vervolgens meteen door de medewerkers kunnen worden behandeld. Voordeel van de webinars is volgens Wim Ploeg jr. dat mensen de cursus later nog eens op de computer kunnen bekijken en dat ze hem in de eigen omgeving kunnen volgen.
Ploeg sr. houdt zich vandaag de dag nog bezig met SnelStart (hij begeleidde onder meer de recente nieuwbouw), maar probeert ook meer afstand te nemen. De leiding is inmiddels in handen van Wim Ploeg jr (algemeen directeur), Frits Ploeg (algemeen technisch directeur) en Roel Ploeg (staflid). Zoon Hendrik Jan en dochter Karin zijn eveneens bij het bedrijf betrokken. Ploeg zelf dankt de Heere voor wat er de afgelopen vijftig jaar allemaal is bereikt. 'Hij heeft de wijsheid en krachten gegeven om het allemaal te besturen. Hij heeft wonderlijk gehandeld en veel meer gegeven dan ik heb verdiend. Ik hoop dat het volgende geslacht samen met het personeel er voor de toekomst een bestaan in mag vinden. Soli Deo Gloria, alleen aan God de eer.'
Komende zaterdag 5 juli houdt SnelStart open dag. Die duurt van 13.00 tot 16.00 uur.
Jeroen van Hattum
